De Beer van Koblenz

Deel 1

De beer van Koblenz. Dinsdagmiddag hebben wij afscheid genomen. Een van mijn beide beste vrienden is niet meer. Hij paste niet eens in zijn kist. Een elleboog stak uit en zijn benen waren half opgetrokken. Ja, zelfs dood laat Gerard zich nog gelden.

Begin jaren tachtig... Er was een feest in van Ouds het Raadhuis in Overveen, waar ik destijds op kamers woonde. Drie mensen met witte maskers stonden voor de deur. Vrienden van Marja, ze kwamen voor het feest. Jürgen, Gerard en Anne waren het. Met Gerard (en Anne) kon ik direct vinden. Ze woonden ver weg, in Duitsland, bij Bonn. Niet lang na het feest ging ik, voor het eerst, bij ze langs, in Witterschlick, even buiten Bonn.

Het bleef niet bij die ene keer, bleef bij ze langs komen. Omgekeerd kwamen Gerard en Anne  bij ons, al was dat wel wat minder. Voor mij was ook makkelijker richting Duitsland te gaan.

Die grote man; de Duitse Nederlander, maar zoal hij zichzelf typeerde: een Europeaan.

Een wandelaar, een fietser, milieu fanatiekeling, idealist, pacifist.... Gerard was alles, maar bovenal de psychiatrisch verpleegkundige die overal de boel rustig kreeg. Een over het algemeen een hel rustige man, maar wel een met gezag. Zijn formaat had hij mee, maar ook een bepaalde rust die hij uitstraalde. Rust, maar ook maakte zijn houding dat veel mensen ontzag voor hem hadden.

Voor de buitenwereld was hij regelmatig een moeilijk figuur. Velen namen nimmer de moeite hem echt te leren kennen. Dat kwam omdat hij soms moeilijk te doorgronden was. Geen man met veel vrienden en hij was iemand die de meeste contacten nooit erg lang kon vasthouden. Maar Gerard was een bijzondere man, die klaar voor je stond en eigenlijk heel teder was. Een gouden gozer, met flinke gebruiksaanwijzing. Ruim dertig jaar heb ik het met die gebruiksaanwijzing kunnen doen, en daar ben ik verdomd blij om.

Thuis commandeerde hij: Anne, Kaffee! En later: Anneke (zijn dochter), Koffie! Anne liep, Anneke haalde. Hij kon "commanderen", omdat hij er zoveel liefde tegenover stelde. Hij deed het dwingend, en toch wisten zij die hem kenden dat er geen kwaad in stak.

Hij kreeg kinderen. Eerst Gert Jan en bijna drie jaar later Anneke. Van kleins af aan heb ik ze op zien groeien. Gerard was trots als vader en deed veel met zijn kinderen. Bezorgd, maar ook iemand die de kinderen de ruimte liet zich te ontwikkelen. We namen ze vaak mee met wandelingen, naar het zwembad en met autoritjes, zoals na de val van de muur naar Eisenach. De problemen met de groei van Gert Jan deden hem pijn en Gerard zag het somber in. Maar hij bleef in zijn zoon investeren. Niemand had destijds ooit kunnen vermoeden dat Gert Jan uiteindelijk een top militair werd. Niet qua conditie, en zeker niet omdat Gerard de grootste pacifist was, die ik ooit heb gekend. Desondanks was Gerard reëel en respecteerde de keuze van zijn zoon, en accepteerde het.

Anneke, die haar studie opgaf en fietscourier werd. Dagelijks kwam zij bij haar vader langs. Soms een paar keer. Even buurten. Gerard vond dat geweldig, maar liet haar ook alle vrijheid op eigen benen te staan.

Heel bijzonder was zijn liefde voor Anne. Zelden heb ik zo’n trouw bij iemand gevoeld. Hij was er voor haar en zorgde voor haar. Toen Anne voor het eerst ziek werd (psychische klachten) sprong hij voor haar in de bres. Met eindeloos geduld. Omgekeerd, mocht niemand zich om hem bekommeren. De eerste keer dat hij zwaar depressief werd en opgenomen was, mocht Anne mij niet informeren. Dat zou maar tot last zijn. Nadat ik hoorde van zijn opname ben ik boos geworden, en bij de tweede opname werd ik direct gebeld. Ja, Gerard nam zelf moeizaam contact op, maar was altijd blij wanneer je hem benaderde. Door de jaren heen veranderde dat langzaam en ik heb zelfs een enkele keer een kaartje van hem ontvangen.

Gerard was een sobere man. Het hoefde voor hem allemaal niet uitbundig, noch groots. Eenvoud was troef voor hem. Echt consequent was hij hier ook weer niet mee. Zo was hij een echte Apple freak, kocht de duurste fietsen en rond auto’s hebben we ook wel eens een stevige discussie gevoerd. Maar verder, was hij inderdaad sober en eenvoudig. Een man met duidelijke meningen en politieke opvattingen. Een tijd was hij fanatiek bij de Grünen. Maar Gerard was erg kritisch en het ging weer voorbij. Een tijd heeft hij folders rondgereden, tot ook dat weer genoeg was. Uiteindelijk vond hij zich bij de wereldwinkel in Koblenz. Eigenlijk via Anne, maar hij nam dat over. De laatste jaren heeft hij zich daar fanatiek op gestort en de wereldwinkel ook tot iets moois opgebouwd. Eind 2012 was de opening van het nieuwe pand. En na het overlijden van Anne was hij weer vol energie zijn activiteiten daar weer op te pakken.

Een man met ideeën en wensen. Een man met plannen. Helaas zijn de laatste plannen blijven hangen. Het had juist een nieuwe fiets gekocht. Hij wilde door Duitsland en Nederland gaan fietsen. Afgelopen week zag ik de foto’s uit het Nijmeegs Dagblad; Anne en Gerard op de ligfiets. Een artikel met foto, omdat zij samen vanuit Koblenz waren komen fietsen. Ja, daar was hij dan wel weer trots op. Maar de laatste fiets mag ongebruikt terug naar de dealer. Hij zal niet meer fietsen…