Morsi
en Erdogan
Spannende
dagen in Egypte, nog steeds onrust in Turkije. Syrië in burgeroorlog. Het
rommelt in het nabije midden oosten. In al die landen zijnde problemen anders.
Toch zie ik een overeenkomst tussen Turkije en Egypte.
Al
eerder heb ik aangegeven hoe Erdogan de democratie in zijn voordeel en
eenzijdig uitlegt. Immers, Erdogan duwt op een haast dictatoriale wijze zijn
besluiten door. Uitgaande van het feit dat hij democratisch gekozen is, en
daarbij dus een meerderheid vertegenwoordigt, legitimeert nog niet dat hij de
rest van de bevolking kan negeren. En dat is wat wij bij Morsi zien.
Een
jaar geleden is Morsi president van Egypte geworden, op basis van een
democratisch proces. Morsi hoort tot de Moslim Broederschap, een politieke
stroming die de islamitische wetgeving (Sharia) in grote mate wil invoeren.
Daartoe heeft hij er voor gezorgd dat hij als president meer macht heeft
gekregen en daar vanuit veranderd Egypte steeds mee in een moslim staat. In
principe is het echter een seculiere staat (scheiding tussen politiek en
religie). De inzet van Morsi maakt dat Egypte in steeds mindere mate seculier
is. Daarnaast blijven tal van afgedwongen veranderingen uit. En dat wordt dus
niet door de bevolking gepikt.
Hier
gaat de vergelijking met Turkije volledig op. Ook Turkije is seculier. Een
waardevolle erfenis van Ätatürk. En door zeer veel Turken nog steeds
aangehangen. Toch legt Erdogan tal van regels op, ook in de lijn van een
sharia-achtige wetgeving. Een voorbeeld is het alcoholbeleid, maar ook de
kledingvoorschriften van het personeel van Türkisch Air.
Maar
dan een groot verschil. Niet dat Erdogan langer bezig is, maar wel dat hij tal
van (hoge) militairen op vage gronden op pakt, en opgepakt heeft. In feite
heeft hij het leger onthoofd. Het leger dat zich meerdere keren had opgeworpen
als beschermer van de democratie, én de seculiere rechtsstaat. Van die kant
heeft hij niets meer te vrezen en kan hij zijn gang gaan. Blijkbaar had hij
geen rekening gehouden met het volk... Bijna de helft daarvan dus. Maar dat
telt voor Erdogan niet.
In
Egypte ligt het anders. Militaire kopstukken zitten er nog, en spreken. Het
leger beschermd de rechtsstaat en de seculiere staatsvorm. Als het allemaal
gaat lukken tenminste.
Heb
ik nog wel een probleempje. Eigenlijk ben ik passifist en anti militaristisch.
Ik zou dus tegen iedere militaire inmenging moeten zijn. Toch moet ik toegeven
nu wel blij e zijn met het leger en teleurgesteld dat het leger in Turkije zo
buiten spel is gezet. Zo zie je maar, dat de wereld niet zwart-wit is. Wel hoop
ik dat, wanneer het leger haar rol neemt, dit niet gaat leiden tot een
militaire dictatuur. Maar, eerlijk gezegd, ik ben daar op de een of andere
manier echt bang voor. Het derde machtsblok (het volk) is te sterk geworden.
Goede evenwichten zijn belangrijk, vooral wanneer een van de drie machtsblokken
te ver gaat. Van welke kant dan ook. Misschien een van de winsten van onze
moderne ontwikkelde maatschappij. In ieder geval hoop ik dat dat Turkije leert
van Egypte, Erdogan niet blind is voor de positie van Morsi. Stoer, die mensen
in Cairo! Ik heb ontzag voor ze en hoop dat ze een betere staat krijgen. Maar
het zelfde geldt voor Turkije en ik hoop dat het daar niet zo ver hoeft te
komen, als de situatie in Egypte. Van hier wens ik de Turken heel veel sterkte
en succes in hun strijd! Ik voel het... In beide landen gáát het lukken!
En
inderdaad, meneer Morsi is inmiddels afgezet. De grote vraag is of hier sprake
is van een militaire coup, of een militaire interventie (de democratie te
redden). Gezien de informatie die tot ons komt kan je bijna niet over een coup
spreken. Nu alleen nog hopen dat de aanhangers van de Moslim Broederschap zich
als waardige burgers tonen, en niet hun gelijk met wapengekletter willen gaan
afdwingen. Zo zien we maar weer; democratie is niet altijd gemakkelijk. Wel
goed dat er nu meer oog komt voor de rechten van alle burgers en zeker hoop ik
daarbij dat de rol, en bescherming, van de vrouw veel aandacht krijgt en ook
zij zich veilig kunnen gaan voelen in het nieuwe Egypte!
