maandag 24 november 2014

in den vreemde: hokjesgeest (22)


In den vreemde: hokjesgeest (22)

 

De afgelopen dagen hebben we vele male door het dorp gefietst. In een rustig tempo. Niet door het centrum, maar door de wijken er om heen. Hier en daar staan groepjes huizen. Veel land ligt braak. Honden lopen wat heen en weer, kippen scharrelen overal rond en de katten inspecteren de vuilcontainers op resten eetbaar spul.

 

Een maand geleden was ik even in Nederland. Daar heb ik een blog over geschreven. De perfectie, het snelle en de hokjesgeest. Niets mag in Nederland en alles moet volgens strakke regels. Ondertussen hebben we het gevoel daar in een vrij land te leven. Nederland staat bekend om zijn tolerantie, maar nu zie ik hoe intolerant Nederland eigenlijk is. De bekrompenheid, die ik telkens na een vakantie signaleer. Normaal slijt dat binnen enkele dagen, omdat ik dan mijn Hollandse leven weer op pak. De afstand die ik nu heb, versterkt mijn beeld van het platte land.

 

In de vier jaar dat ik in de politiek zat ben ik er druk mee bezig geweest. Aan de ene kant beschermde ik die hokjesgeest. Aan de andere kant zette ik mij in, zonder succes dus, wat meer de boel de boel te laten. De lege gaten in IJmuiden kwamen regelmatig als onderwerp op tafel. Dat kon niet. Lege gaten horen niet. Hier zijn veel lege gaten. Niet alleen in ons dorp, maar ook in de stad, verderop. Dat kan. Het onkruid groeit er. Kippen scharrelen. Het geeft een wat ongedwongen karakter aan het leven. Waarom kan dat niet in Nederland? Het gat van het oude postkantoor in IJmuiden ziet er niet uit. Nee, dat is een zandkuil. Maar stort daar aarde en plant er een aantal fruitbomen. Niet in rijtjes, maar door elkaar. Laat vervolgens de boel de boel een beetje. Laten de inwoners de rijpe vruchten plukken. Andere lege plekken groeien van zelf wel vol. Een mooi voorbeeld is de oude spoorlijn van Santpoort naar IJmuiden. Inmiddels is alles hier alweer gesloopt voor de aanleg van de nieuwe buslijn. Maar, wat groeide daar wel niet allemaal? Het was een prachtig stukje natuur geworden. Dat kan je overal in steden en dorpen laten gebeuren. Je maakt daarmee een land levendiger, maar brengt ook weer wat meer natuur bij de mens.

In mijn jonge jaren had je nog de boerderij in het dorp. Met koeien zelfs. Dat zie je niet meer. De kippen en hanen. De laatste is sowieso redelijk verbannen uit de bewoonde wereld, maar de kippen die gehouden worden hebben niet meer dan een paar vierkante meter tot hun beschikking. Het liefst met gaas aan alle kanten.

 

Loslopende en blaffende honden. Het is uit de boze. Scheve tegels kan je over vallen. Hoe perfect moet alles? Bovenal hebben we alles afgeschermd. Met hekken en andere symbolen. Daarmee wordt aangegeven wat niet van jou is, en waar je vooral niet mag komen. Dan heb ik het niet alleen over de tuin, maar ook buiten de bebouwde kom. Overal staan hekken, overal zijn regels over wat vooral niet mag. Zelfs in de duinen en bossen wordt het leven van mens en dier gereguleerd. Dat noemen we vrijheid in Nederland.

 

Wanneer ik hier door het dorp fiets, moet ik wel opletten. Er kan een kuil zijn, of een put, die ver naar boven uitsteekt. Je kan verkeer hebben, wat tegen het verkeer in rijdt. Het maakt allemaal niet uit. Je weet het en houdt er rekening mee.

Tuinen hebben soms een muur, meestal ook niet en soms is de afscheiding zelfs geheel onduidelijk. De afscheidingen zijn vooral bedoelt tegen inbrekers of zorg te dragen dat je honden niet zo maar de weg op schieten. Alhoewel de meeste honden los rond lopen en hun dagelijkse wandeling zelf bepalen. En hondenstront… ik kom het nauwelijks tegen.

 

Buiten het dorp ontbreken alle hekken. Zelfs bij landbouwgronden. Vee wordt deels gehoed langs de kant van de weg. Soms loopt er een koe op de rijbaan. Je weet dat je het kan verwachten. Is dat allemaal zo erg? Nee, het geeft zelfs een zekere charme. Alles wat losser en ongebonden.

Waar ik ook stop met de auto, bijna overal kan ik de natuur in lopen. Met of zonder huisdieren.  Hier is de natuur van iedereen en voor iedereen.

 

Ik hoor de hersenpan van de Nederlanders al kraken: het zal wel onhygiënisch zijn, daar in Turkije…. Natuurlijk is men bang voor vieze handen. Het is niet voor niets dat jonge kinderen steeds meer last krijgen van allergieën. Nederland is te schoon. En overal waar te voor staat is niet goed. Alleen, dat begrijpt de Hollander nog onvoldoende. En met de gezondheid zit het hier over het algemeen best goed. Het is zeker niet slechter gesteld, dan in Nederland. Ook de gezondheidszorg is prima op orde. Goed, er wordt alleen wel erg veel met antibiotica gesmeten, maar ik wil ook niet beweren dat het ook maar ergens perfect is. Het is nergens perfect, maar het kan wel beter. Beter is niet altijd meer, maar juist anders. Dat is wat je in landen als Turkije ziet. En niet alleen in Turkije. Ook in diverse Zuid Europese landen zie je (in meer of mindere mate) wat ik hier boven over het Turkse land beschrijf. Natuurlijk, in grote steden zal het anders zijn, maar daar buiten… Zelfs in Duitsland heb ik overal gelopen en ontbraken de hekwerken en verbodsborden. Nee, er is geen land wat ik ken, wat zo in een hokjesgeest gevangen zit, als Nederland.

Vandaag heb ik het niet over de regels en regelgeving, maar puur over het land, landschap en de aarde. De grond. Daar waar je als kind lekker in wil ploeteren om met modder bij je moeder thuis te komen; mamma, ik heb heerlijk gespeeld.

 

Ik geniet van de Turkse tolerantie en het rommelige leven. Zo kan ik ook in andere landen van hetzelfde genieten. De hele dag door hoor ik hier hanengekraai. Honden blaffen hele orkesten naar elkaar. Alleen het geluid van de kerkklokken mis ik hier, maar ook dat is in Nederland al steeds meer beperkt. Hier doe ik het met vijf maal daags een bandje van de imam, die oproept tot gebed. Een krakend geluid en een kras aan het eind; waarschijnlijk zit het “uit” knopje een beetje los.

vrijdag 21 november 2014

in den vreemde: verblijven (21)

Wanneer je in een ander land bent of langduriger verblijft is het vaak nodig om een verblijfvergunning te regelen. Daarnaast moet je wonen. In beide gevallen een interessante kennismaking met de Turkse riten en denkwijzen. Dat laatste vooral van de rijken trouwens.

Je krijgt een visum van 180 dagen, maar daar van mag je er maar 90 in het land zijn. Onze 90 dagen zaten er bijna op. Drie dagen voor tijd togen wij naar Fethiye naar de “customs”. Daarvoor waren wij op weg naar het belastingkantoor. De routebeschrijving gaf een geheel andere locatie aan, edoch wij vonden het gebouw. Zo ontvingen wij een belastingnummer. Volgens onze gegevens moesten we vervolgens een bankrekening openen. Dus wij naar Japie Krediet (Yapikredi). Nee, er moest nóg een nummer zijn, anders kon er geen rekening geopend worden. We moesten dat nummer op het politiebureau halen. Op het politiebureau werden wij verwezen naar “customs”. En ja, aldaar werd ons uitgelegd wat er allemaal nog was aan formulieren, handtekeningen en andere rotzooi. Eerst echter moesten we naar een of ander kantoor, naast de grote Migros. Daar waar wij begrepen dat ze ons hadden uitgelegd zagen we niets. Op zoek naar de andere Migros, die ik wel wist, en… niks. Terug naar de ”customs”… echter opeens zien we iets met de naam van de gemeente en verdomd, tussen de bomen verscholen een grote Migros. Met pijn en moeite kon ik de auto fout parkeren, terwijl Reina zich al in een rij gevoegd hadden. Bij navraag moesten we de trap op. Niks duidelijk, maar de ambtenaar die wij hopeloos vastklampten bracht ons naar een stoffig kantoor. Daar zaten vieren mensen. Thee te leuten en te kletsen. Een der dames gebood ons nors te zitten en plaatste haar handtekening op een vaag document, waarvan ik niet eens meer kon herleiden hoe het in ons bezit was gekomen. Nu konden we terug naar de belastingen en betalen. Dat waren nog eens drie handelingen op twee etages, waar op de eerste etage (Kat is het Turkse woord voor verdieping/etage) de eerste meneer (die ons aanvankelijk het belastingnummer gegeven had) geen idee had wat we kwamen doen, terwijl we bij zijn collega twee meter verderop moesten zijn. Met de reçu’s terug naar de Customs (die aanhalingstekens worden me nu te veel). Alles werd doorgenomen, maar: er was een document nodig, dat konden we downloaden. Er was een document nodig, dat was bij de Muhtar in ons eigen dorp, en van de ziektekostenverzekering moest er nog iets komen. Voorts moest het paspoort langs de notaris en officieel worden vertaald…  het is dus maar hoe je het verzint.
Met andere woorden, onze missie in Fethiye zat er voor die dag op en wij keerden huiswaarts. Aldaar aangekomen vonden we inderdaad het document op internet en printten het uit. Pasfotootjes er op en netjes (blokletters) invullen. Alle kopietjes gedraaid en nu op zoek naar de Muhtar (de vertaling in het Nederlands is ook alleraardigst: Baljuw… echt uit een vorig tijdperk dus). Via drie deuren werd mij iets gewezen wat om 1 uur weer open ging. Ik effe na die tijd naar het pand. Nee, niet hier, maar achter. Ik werd geleid naar een kleine ruimte, een mix tussen en bijna leeg kantoor en een niet lopende kapperszaak. Een ietwat sullige man, met een fabriek gebreide muts op bleek de Muhtar. Mijn spullen halen en jawel. Met enige tegenzin (hij was immers druk verwikkeld in een spel domino) deed hij tien minuutjes druk voor mij. Een papiertje en een hoop stempels en met de Pritt stift plakte hij de pasfoto’s er op. 10 Lira en alles was voor mij.

Allee de Noter (notaris) nog. Dat was alleen in Fethiye. Een klus voor de volgende dag. En dat ging heel soepeltjes. Ik parkeerde de auto nog geen vijftig meter  van de deur vandaag. Een schimmige trap leidde ons naar een al even schimmig kantoor. Prima, we waren goed. Maar, de vertaler moest komen. Die was er overigens binnen tien minuten. Een vertaler Nederlands… nee, nu ben ik te optimistisch. Een Turk, die goed Engels sprak en vele paspoorten vertaalde. Ik heb hem vijf keer bij die vertaling moeten helpen. De nodige stempels erop en vol vertrouwen naar de Customs. Terecht, er was nog maar een missertje. De gedownloade formulieren moesten getypt. Schuin tegen over was een winkel, daar deden ze het… De derde winkel was inderdaad raak. Aan de buitenkant zag ik niets over vertalingen en documenten, maar wel alles over boten, verkoop, verhuur en dergelijke. Maar deze meneer was zo vrij mij een stoel aan te bieden en begon te typen. Vingertje voor vingertje. Om die reden is de prijs, denk ik opgelopen tot 30 lira. Bijna 200 voor de notaris, 30 voor de typgeit, 10 aan de Muhtar, 460 belastingen… zou het nu in orde zijn?

JA! De aanvraag was in orde. Overigens een dag later had Reina het land uit gemoeten. Alhoewel dat niet hoefde, omdat we de 17e de aanvraag officieel gestart waren. Dan heb je alleen daarvoor al tien dagen de tijd (dus had Reina zeven dagen kunnen winnen). En nu… wachten. Het duurt een dag of veertig en dan schijnt er een pakketje per post te komen met de officiële verblijfpapieren voor het komende jaar.
In ieder geval kennen we Fethiye inmiddels behoorlijk goed, weten we bijna van alles wat we waar vinden, zijn we flink wat lira’s lichter inzake de bizarre vormen van bureaucratie en zijn we toch weer twee dagen van de straat geweest.

Tja en wat doe je dan? Waar we nu wonen zijn we niet echt tevreden. Veel herrie (stof is slecht voor de longen van Reina), een toch wel donker huis. Dus je gaat je wat oriënteren. Meer is het niet, want we kunnen ons financieel niet echt veel permitteren. En al zoekend valt op dat er veel leeg staat hier. Langs de grote weg zagen we een leuke woning. Niet zo heel groot, wel met zwembad en de herrie was te behappen. De eigenaar is een Turk, woonachtig in Istanbul. Dan moet je eigenlijk al op je tellen gaan passen. Inderdaad: 1500 euro per maand. Dat huis stond vanaf de bouw al leeg (minimaal vier jaar), in het zwembad groeiden de draad algen… en met een stalen smoel vraagt ie prijzen, waar je in de Randstand nog een forse villa voor moet aanbieden. En zo hebben we meer ervaringen me huizen en Turken. Ze vangen graag het onderste uit de kan, of helemaal niks. Huizen staan lang leeg, soms worden ze zomers verhuurd (overigens voor forse bedragen), anderen blijven leeg. Maar 10 weken vakantie leveren meer geld op dan een jaar reguliere verhuren. Dan maar geen geld. Dat interesseert die gasten toch niks. Ze wonen chique in Istanbul, bulken van het geld en verder interesseert het ze geen ene bal. Die vreemde woningmarkt staat in schril contrast me de bureaucratie, zoals wij die in Fethiye tegen kwamen. Een ding is inmiddels duidelijk; generaliseren is in Turkije onbegonnen. Gelukkig maar. De huizen staan overal, maar wij hebben een dak boven ons hoofd. Verder zie we het wel….


in den vreemde; het dagelijkse leven (20)

De bomen blijven veelal groen. Zelfs op slechte dagen schijnt de zon wel even. Overdag de temperatuur van een gemiddelde Nederlandse zomerdag, maar in de avond geurt het dorp naar hout, wat men in de houtkachels en openhaarden verstookt, omdat het frisjes is. In de verte toornt een hoge bergtop boven het landschap uit. Vanaf de boulevard met palmen zie ik hoe de top zich in sneeuw gehuld heeft.

In de ochtend warmt het landschap op. Auto's rijden af en aan. Kinderen lopen of fietsen naar school. In zekere zin is er sprake van een schooluniform. Meisjes dragen geruite rokken, grijs met een rode inslag. Op de middelbare school alleen grijs. Moslimmeisjes, die het geloof openlijk aanhangen, mogen langere rokken dragen. Langzaam komt het dorp tot leven. Toch is het dorp anders. Soms zelfs doodstil op de winkelstraat, alwaar men in hun winkeltje zit te wachten op de klandizie, die maar niet wil komen. Veel terrassen zijn afgesloten, het meubilair binnen opgeslagen. Ook van het grote aantal supermarktjes is een deel gesloten en verlaten. Op een enkele (veelal Engelse) toerist na geen buitenlanders meer. Voor een paar euro inkomsten houdt de een moedig het winkeltje open, terwijl anderen voor ruim drie maanden gesloten zijn.
De dagen zijn korter. Even zes uur begint het licht over het land te vallen, maar om half zes is het donker. De zon warmt de wereld op. In de zon zitten is zelfs een warme bezigheid. Desondanks ligt het dorp er meestal wat verlaten bij.
In de ochtend de vaste rituelen en kopjes koffie. Afhankelijk van het weer is het boodschapjes doen, in het kantoor internetten, of thuis vegen. Iedere dag veeg je het huis en dweil je de stenen vloeren. Voor twintig euro hebben we een kleed gekocht. Geeft iets warmte op de kille tegels. Wanneer we erg vroeg op zijn ontsteken we de kachel. Een grote gasfles met omhulsel. Toch geeft het een aangename warmte en gezelligheid. Na de koffie is het soms tekenen, soms de afwas, of was. Er is altijd wel iets te doen. Alles in een gestaag tempo. Soms rijden we naar Fethiye. Om door de stad te lopen, naar het ziekenhuis te gaan, dan wel een verblijfsvergunning regelen. Dan rijden we de stad af. Vooral veel zoeken en wanneer we niet zoeken is het wachten.
Thuis zit ik veel te tekenen. Dan ben ik lekker bezig. Wanneer het droog is (en de zon schijnt) zit ik op het terras. Bij regen, of kil weer, teken ik aan de zelfgemaakte tafel. Het ritme van de dag is niet spectaculair. Soms komt er iemand langs. Over het algemeen is het rustig en zien we niet zo veel mensen. Haast lijkt hier niet te bestaan. Naast het terras staan een sinaasappelboom en twee mandarijnenstruiken. Dagelijks eten we mandarijnen. Massa's. Straks zijn de sinaasappels aan de beurt. Het land brengt veel gezondheid met zich mee; overal groeit fruit. Zo voor het pakken.
Tegen de avond doe ik weer (of voor het eerst) een boodschap. Dan trekken we ons binnen terug. Maken het gezellig, nemen een bakje chips en een biertje dan wel Cola. Zachtjes speelt er een muziekje. Na het voeren van de dieren even languit op de bank. Iets wat ik hier wel mis; een goede bank. Wat we nu hebben zijn drie losse elementen. Nee, echt lekker zitten we niet. Het is allemaal wat Spartaans.
Wat later wordt er gekookt. Met goedkope middelen toveren we de lekkerste happen. Soms eten we vroeg, soms later. Wel tot tien uur. Daarna ben ik meestal alleen beneden. Via de laptop kijken we een filmpje, of ik teken. Soms lees ik. De avond brengt mij meestal stuiptrekkingen. In armen en benen. Nu het vochtiger is wat meer. Het kan ook aan mijn gewicht liggen. Vorig jaar rond deze tijd woog ik 84 kilo. Nu 74. Ik weet niet of ik er blij mee ben. Het is vooral vervelend, die pijn en de stuiptrekking achtige bewegingen om de pijn te drukken.
Soms doe ik 's avonds de afwas. Afwassen is hier helemaal niet erg. Vegen zie ik ook niet als een noodzakelijk kwaad. Ik doe het graag. Evenals het doen van de was. Bovendien hebben we geen televisie. Er is geen nood het acht uur journaal niet te kunnen  zien. Al voor de afwisseling is het lekker soms een DVD te draaien. En bijna iedere avond doe ik mijn "bomgordel" (elektrische rugverwarming) om. Voordat ik kan slapen duurt het even. Meestal word ik na een uur weer wakker. Mijn hernia speelt dan op. Dat is nu meer. Wellicht doordat het niet alleen af koelt, maar ook vochtig is. Daar reageert mijn lijf op.
Heel anders is het leven als in Nederland eigenlijk niet, en toch ook wel weer. Het ritme is anders, maar er begint ritme in te komen. Wat dat betreft ben ik blij hier te zitten. Het ontstressen bevalt me. Dan nog kom ik tijd te kort. De dagen slijten voorbij. Tekenen lukt aardig, maar schilderen kost mij nog moeite. Alles is nogal basic. Soms denk ik aan de tijd dat ik het ouderlijk huis verliet. Ook toen begon ik met wat oude spullen. Hier is alles zelfgemaakt of erg simpel.  Toch heeft dat iets en ik kan er aan wennen. Weer vanaf een begin op bouwen. Nogmaals, een terug naar vroeger. Zelfs mijn gewicht. Nu dus tien kilo lichter. Van mijn pubertijd tot even mijn veertigste woog ik 70 kilo.  Alleen die pijn iedere keer. Daar word ik Gallisch van. Mijn armen en benen zijn niet meer .
Ondanks het rustiger leven baal ik van de last van mijn rug. Verder gaat alles z'n gangetje. Ik denk nauwelijks aan Nederland. Wel aan de mensen daar. Dan weer rijden we door het dorp, loerend naar huizen. Kijken we we goedkoop iets beters kunnen vinden. Wie weet gaat het lukken. Heel veel maakt het niet uit. Nee, dat is geen ontevredenheid hoor. Dat is omdat ik eigenlijk wel lekker leef. Niet opzienbarend. Maar was het leven in Nederland dat wel? Feitelijk ook niet. De omgeving en het klimaat zijn wat anders. Alles gaat rustig en lijkt meer ontspannen. Nu langzaam kijken of we het Spartaanse iets kunnen verminderen. Dat weer maakt het leven wat makkelijker. Het enige waar ik nog echt aan moet werken is mijn Turks. Ook dat zal er wel van komen... Op z'n tijd. Ik neem die tijd gewoon.  Ik denk aan het programma: ik vertrek. Ik ben vertrokken, maar met andere ambities. Niet te hoog en realistisch. Tot nu toe komt dat toch redelijk uit. De donkere dagen voor Kerst zijn nu de zonnige dagen en de mandarijnenoogst. Prima toch....

in den vreemde; even terug (19)

In den vreemde; even terug (19)

Wanneer je in een ander land woont, of langdurig verblijft, ga je af en toe ook terug naar Nederland. Dat doen we allemaal. Bijzonder is, dat was eerst gewoon was, blijkt nu heel anders over te komen. In feite is je vroegere thuis nu een soort vakantiebestemming.

In verband met de Kunstlijn Haarlem was ik even in Nederland.  Dat was een hele aparte beleving en zeker niet wat ik verwachtte. Meestal viel mij na een vakantie wel op dat Nederland proper is en een “hekjesland”. Nu kwam het op mij over als een dichtbevolkte mierenhoop.  Overal drukte en stress. Alles en iedereen was in de weer, moest en deed. Wat wij hier aan bomen hebben, staat in Nederland vol met bouwwerken. Soms wat groen er omheen, maar wat je vooral ziet is steen.  Ondanks dat ik amper twee maanden weg was kwam het land als afstandelijk, koel en snel over. Snel in de zin van erbij willen horen, koel, vanwege het naar binnen gekeerde van alles en afstandelijk vanwege de uitstraling zoals ik die voelde.
Laat ik wel voorop stellen dat ik door de meeste mensen heel warm en hartelijk ben ontvangen. Ook was ik blij een heleboel mensen weer te zien. Het enige wat mij in Turkije bezig hield, voor ik terug ging, was het gemis van de contacten, de vrienden, de mensen om mij heen.  Verder was ik weinig met het land zelf bezig. Het deed mij niet veel en bracht mij geen verlangen. De warmte van de mensen deed mij goed, alhoewel ik heel veel mensen heb gemist en ook onverwachte contacten had. Het is altijd plussen en minnen. Dus, de volgende keer poog ik ook de u verwaarloosde mensen te zien en te spreken.
Behalve de mensen voelde ik weinig… Dat wil zeggen, geen binding, geen affiniteit. Alles was niet alleen vol en druk, maar ook zo geciviliseerd. Zo over geregeld. Zo reed ik een paar keer door Haarlem. Dan zie je alle vormen en maten van koffiecorners.  De Espresso bar, Starbucks, koffie zus, koffie zo. Allemaal even trendy en glad ingericht. De meesten nog druk ook. Daarnaast viel het grote aantal designwinkels op. Alles wat ik zag en tegen kwam leek zich te richten op het perfecte, de trends en men doet vooral zijn best erbij te horen. Bij die gladde en snelle, doch enigszins inhoudsloze, wereld. Ondertussen zie je dan bepaalde winkels niet meer. Opgehouden te bestaan. Anderen, zoals beddenzaak Astrid, waren bezig zich op te heffen.

In het kader van de Rode Loper (onderdeel van de Kunstlijn) kon ik werk op hangen bij Sunbeds. Om te beginnen was het moeizaam communiceren tot mijn komst. Toen bleek de eigenaar allerlei wensen en ideeën hebben. Die man had duidelijk de ballen verstand van kunst en volgens mij interesseerde het hem ook geen bal. Bruine mensen, dat interesseert hem. Weer dat gladde, modernisme. Het enige wat hem wel interesseerde was hoeveel mensen mijn werk extra zouden aantrekken en dan ook vooral zo dat men de winkel in kwam.  Het liefst keerde ik direct rechtsomkeert… maar dat ging te ver. Ik kwam wel mede hierom uit Turkije en bovendien werd mijn naam (verkeerd gespeld overigens) in de speciale krant van de Kunstlijn vermeld.

Mijn werk hing verder in Oud Velsen, waar ik mij zelf ook op hield tijdens de openingstijden. Een leuk dorp maar dan ook direct weer een soort museum. De eerste keer werd ik ook nog eens gehinderd omdat Goede Tijden Slechte Tijden (GTST) daar hun buiten opnames maken, en dus ook die dag.

Nee, van de zogenaamde perfectie werd ik niet goed. Dat beviel me niet, ik ben het ontgroeid en daar ben ik eigenlijk wel blij mee.

            

donderdag 6 november 2014

in den vreemde: dreigen (18)

bro: vorige.nrc.nl


Afgelopen maand lukte de automatische incasso van de wegenbelasting niet. Voor het eerst overigens. Er lag direct een brief dat men een poging zou doen later alsnog te incasseren. Vervolgens een lap tekst met gevolgen, wanneer de afschrijving wederom niet zou lukken. Opeens brandde het lampje; men dreigt erg graag, in Nederland.

Je wordt tot van alles verplicht. Van het maandelijkse inkomen betaald iedere Nederlander een fors bedrag aan zaken, waar je niet direct profijt van hebt. Dingen als belastingen, verzekeringen, hypotheken (of huren) en Rekeningen als de energienota's en telefoon, internet en mobiel bellen. Van de laatste groep kan je nog zeggen, dat je er wel direct iets (een product) voor terug krijgt, alleen zijn de rekeningen vaak erg diffuus. En soms klopt het van geen meter. Van Tele-2 ontvangen wij nu regelmatig een sms bericht dat we worden afgesloten, omdat we over ons krediet heen zijn. Vreemd, want we hebben beiden een abonnement En helemaal geen kredieten of pre-paid. Maar, ze blijven dreigen. Ondertussen blijken er twee forse telefoonrekeningen te liggen. Ik ben een aantal keren vanuit Nederland gebeld, en dat blijkt aan te tikken (met dank aan de Rabo overigens). Geen bericht dat mijn maandelijkse bedrag flink wordt overschreden, geen waarschuwing. De andere rekening is een paar honderd euro, terwijl er met die telefoon  nauwelijks us gebeld. Kon ook niet worden afgeschreven. Ook hier niet eerst een signaal van hoge kosten... Nee, direct de rekening. En, jawel hoor, de dreiging dat het nummer wordt afgesloten, wanneer de volgende incassering niet lukt.
De lokale belastingen worden opgelegd op basis van subjectieve gegevens. Ondanks de bezwaren, die zijn afgewezen, is de gemeente maar over gegaan tot incasseren. Ook dit lukte niet (tja, wij hebben weinig geld en iedereen wil opeens incasseren). Direct een brief, mét de nodige dreigingen, dat wanneer het weer niet lukt het gehele bedrag In een keer opeisbaar is.

Het verhaal van de Rabo kennen we inmiddels. En ook hier het dreigement van stopzetting van de overeenkomst en dat alles in een keer opeisbaar wordt (lees: gedwongen verkoop). Overigens heeft de Rabo te kennen gegeven dat de soep niet zo heet gegeten wordt...

In Nederland viel het mij nooit zo op, maar misschien omdat dit de post is welke mij momenteel bereikt valt het mij wel op. Het ene dreigement na het andere. En vrijwel niets betreft een consumentenartikel. Nee, het gaat vooral om gebakken lucht. Gelden waarover je geen, of nauwelijks, invloed hebt om die wel of niet uit te willen geven. Gelden waarvoor je in feite niks voor in handen hebt. Of gelden waarbij je jezelf een hoop vragen stelt. Mijn telefoonabonnement bijvoorbeeld. Zeker tot mijn vakantie zat ik altijd onder mijn abonnement. Dan hoor je dus niets en steekt de compagnie het in eigen zak. Ga je iets over je limiet, dan zijn ze er als de kippen bij. Verzekeringen kunnen daar ook goed mee overweg. Je moet je voor alles verzekeren, terwijl je zelden tot nooit iets declareert. Toch, een maandje wat later en de brieven liggen al op de deurmat. En altijd met een dreigement er in.
In mijn tijd dat ik een uitkering van het UWV ontving was het helemaal de limiet. Bij vrijwel iedere communicatie werd gedreigd dat wanneer je jezelf niet aan de regels hield dit consequenties voor je uitkering kon hebben. Echt, bij iedere brief, mail en zelfs wanneer ik inlogde.

Hier lijkt het allemaal anders te werken. Dreigen schijnt hier niet tot de cultuur te behoren. Hier regel je de zaken, is er veelal begrip en overleg je. Wanneer ik dan verder kijk valt het mij inderdaad op de dreig cultuur wel heel erg Nederlands is. Of dit te maken heeft met de Calvinistische inslag, weet ik niet. Het is iets wat lijkt wel voor een groot deel in de cultuur gebakken zit. Wanneer ik er zo over nadenk Zie ik het steeds breder terug. In de politiek bijvoorbeeld, werd heel wat afgedreigd. Onderling. Wanneer je daar of daar mee komt, dan... Er wordt altijd direct een (negatieve) consequentie tegenover gesteld. Maar je ziet het verder. In het verkeer bijvoorbeeld. In heel wat onschuldige verkeersruzies wordt gedreigd. Bijna altijd door de partij dir overigens fout zat. En of het uit onnozelheid of niet plaats vond, men dreigt En stelt daarmee een negatieve consequentie. Wanneer je "dit" doet, nou, dan zal ik.... Zowel veel individuele Nederlanders, als dus de overheid en tal van organisaties en bedrijven hebben verdomd lange tenen. Men is o zo vang, dat men niet krijgt waar men recht op meent te hebben. Daarbij wordt zeer frequent over het hoofd gezien wat men wel al heeft ontvangen. Zoals de Rabo, die al bijna een ton aan pure rente heeft ontvangen. Daar hoor je ze niet over. Wanneer ik straks ons huis wel verkoop, willen ze de volle hypotheek terug. Kassa!
Langzaam begin ik te begrijpen waarom ik soms zo moe word. Misschien ook levenswijsheid, ik loop inmiddels al langzaam naar de zestig. Terug kijkend op mijn leven merk ik dat ik al heel wat onrecht heb moeten incasseren en vele dreigementen aan mijn adres zijn geuit. Ook wanneer ik keurig aan al mijn verplichtingen voldeed, wat ik 26 jaar keurig heb gedaan. Zelfs dan, weet men toch een signaal af te geven wat als dreigement over komt, of zo bedoeld is. Zeker het laatste jaar word ik er erg moe van. Vooral omdat ik zelf geen, in ieder geval onvoldoende, invloed op een aantal aspecten van mijn leven heb.


Zonder post uit Nederland is ons leven hier niet gemakkelijk. We hebben ook hier problemen en tegenslagen zat. Kijk alleen al naar de ziekte en het ziekteverloop van Reina. Voor ons beiden behoorlijk frustrerend. Maar zonder post uit Nederland zijn we hier verlost Van de Hollandse dreiging. Eigenlijk is dat een verademing. Alleen dat al maakt het leven hier een stuk aangenamer. Samen met het betere en warmere weer toch wéér een positief punt van ons verblijf hier in Turkije. Nu begrijp ik waarom sommige mensen een sabbatical nemen, een voetreis naar Rome ondernemen, of fietsen naar Santiago de Compostella. Ik rust even uit in Turkije... Nou ja, die tijd moet nog wel komen, wanneer de stoorzenders uit de lucht zijn. Die tijd gaat ook zeker komen!