Grote treinen

Als kind al was ik verzot van treinen en treintjes. Het ligt niet in mijn aard super fanatiek te zijn, maar het trok mijn aandacht en bleef trekken. Bij een passerende stoomtrein bleef, en blijf ik nog, even kijken. Ik ben vooral geïnteresseerd in de periode van ná de stoomlocomotief tot begin jaren zeventig. De oude NS treinen in Madurodam staan beter in mijn geheugen gegrift, dan wat daar tegenwoordig aan modern materieel rond dendert.

Als eerste kreeg ik een Fleischmann trein. Op zolder bouwde ik een baan, die dagelijks op te ruimen was. Een trein in de schaal H0, 1:57. Daar ik meer wilde ben ik overgestapt naar schaal N (1:162), van Arnold Rapido. Je kan er meer, op een beperktere ruimte. Zo bouwde ik een echte treinbaan op zolder. Nou ja, vooral mijn vader hield zich bezig met de bouw en zelf mocht ik soms de Travo bedienen.

Nadat ik het huis uit ging kwam de spoorbaan in dozen terecht en werd verkocht.

Later, op mijn werk, kreeg ik de beschikking over een grote hoeveelheid materieel. En jawel, ik bouwde een schitterende baan en de patiënten (waar ik destijds mee werkte) waren er groots mee. Het had zelfs, in diverse opzichten,meen heel positief effect op hun behandeling. Nadat deze baan min of meer klaar was heb ik het hele zooitje weer afgebroken en in een belendende ruimte weer opgebouwd. Daar mijn werk verhuisde is die, nog grotere, baan nooit echt afgebouwd. Ondertussen werd ik gevraagd de treinbaan in het museum (zij ons op het werk, museum van de psychiatrie) te bouwen. En zo zat ik er weer helemaal middenin. Speciaal voor de kinderen van de museumbezoekers.bij de verhuizing heb ik die baan achter moeten laten, omdat het museum nog bleef op de betreffende locatie.

Einde tijdperk miniatuurtreintjes. Tot ik, rond 2005 een plastic Kerstboom aanschafte. Vanwege de lelijke voet propte ik er wat watten omheen (sneeuw) en er stonden een paar van die kitscherige huisjes. Dat was dus eigenlijk niks. De zomer daarom besloot ik een Kerstbaan te bouwen. Een meter bij 2,30. Schaal H0, wederom. Op zich een simpele baan, zelfs met een Faller autootje, die (langs een ingebouwde draad en met een magneet) over de baan reed. Het werd een schitteren winterlandschap met veel huisjes, autootjes, lichtjes en noem maar op. En midden in de plaat kon mij plastic Kerstboom staan. Een ieder begrijpt hoe ik hier van genoot, alhoewel het bouwen natuurlijk de grootste uitdaging én lust was. Ik creëer het liefst. Wanneer iets afgerond is, is in feite de lol er voor een groot deel al vanaf. Maar na de Kerst wilde ik de baan toch niet afbreken. Twee jaar heb ik de baan opgeslagen in een container bij een verhuisbedrijf. Drie Kerstmissen heb ik er plezier aan beleefd, maar daar ik wederom ging verhuizen werd de baan afgebroken en wachten de onderdelen alweer tien jaar in dozen. Op ooit hergebruik....

Laatst zat ik op You Tube en zag een filmpje van een LGB baan (volgens mij schaal 1:32, de schaal die ook op Madurodam gehanteerd wordt). Prachtig vond ik dat en vele uren passeerden diverse filmpjes van de meest uiteenlopende LGB banen. Het leuke hier van is dat deze trein niet binnen loopt, maar buiten aangelegd wordt.

Nu valt mij op dat al die hobbyisten veel te veel op een veel te klein oppervlak willen. Soms zijn de banen echt mooi, maar veelal is het 't net niet. Als eerste wordt er veel te veel gebruik gemaakt van onnatuurlijk scherpe/ krappe bochten. Heb je een tuin, kan je de realiteit wat beter nabootsen, maken ze het toch allemaal weer te krap en teveel als een schaalmodel op een tafel, in huis. Heb je buiten een treinbaan, maak daar dan ook gebruik van! Het andere is dat men op het beschikbare grondgebied zoveel mogelijk rails en dergelijke wil. En dat doen ze dan ook. Daardoor is het snel rommelig en mist het iets natuurlijks. Bouw dan een leuke baan binnen. Nee, op de meest vreemde plaatsen, soms zelfs door het huis. Over dat laatste gesproken, je had ooit een (ik meen een Australische) film, waarin een autistische man een enorme treinbaan door het huis had en door zijn zwager overgehaald werd een bankroof te plegen door een miniatuur auto op afstandsbediening en met camera te bouwen. Schitterend..., alleen de naam van de film is mij ontschoten...

Maar goed, aangestoken door You Tube ben ik aan het denken, fantaseren en tekenen geslagen. Meer dan een natte droom is het niet, daar geld en middelen mij ontbreken. Maar, het is een schitterend ontwerp. De afgelopen jaren heb ik ook treinbanen getekend voor binnen, maar een echte goede buitengaan is natuurlijk de ultieme droom. En het is een echte pracht baan, die in mijn kop zit.

Centraal is een grote vijver, een beetje in de vorm van een rivier, de Rijn, bijvoorbeeld. Laag meandert een treinbaan langs de oevers en steekt via een lange brug over. Hoog doorkruist een baan de bergen met tunnels en bruggen en steekt de vijver over op wel twee meter hoogte. En verder... Eigenlijk vooral een mooie rotspartij, watervalletje, wat vetplantjes en in de vijver goudvissen. Je moet er immers wel een knipoog bij houden.

Maar mijn fantasie gaat verder. De baan wordt uitermate lang, want alleen kan je dan een natuurlijke habitat neerzetten. Een bescheiden hoeveelheid, en vooral subtiel aangebrachte, schaalobjecten als huisjes, mensen en diversen.

En vanuit die schaalmodellen ga ik dan weer verder.... Een soort (heel ruim opgezette) Madurodam. Dus wel geheel anders. Ik zie het ook helemaal voor me. Een voordeel dat ik heel beeldend denk. De baan is prominent aanwezig, doch tevens zo verwerkt dat je hem af en toe ook moet "ontdekken".

Twee hoofdsporen zijn geheel dubbel en voorzien van bovenleidingen. Daar rijden de elektrische locomotieven. Die rijden niet op stukken zonder bovenleiding, wat je in de miniatuurwereld veel te veel wel ziet. Daar doe ik niet aan mee. Over de enkelsporen rijden diesellocomotieven. Stroomtreinen weer ik van de baan. Ook is er een tandradbaantje. Moet mooi weggewerkt worden. Misschien wel iets als de Drachenfeldbahn, aan de Rijn, niet ver van het Duitse Bonn. Wat mij ook leuk lijkt is zo'n oude kabelbaan. Maar veel meer wil ik er niet bij. Uitgezonderd een uitgebalanceerde goede sfeer verlichting.

Het "Madurodam" effect mag soms dicht bij het spoor gesitueerd zijn, maar in veel gevallen ook juist wat meer los, waardoor je een wat meer spannende omgeving creëert.

Nog leuker wordt het om daarom heen een soort sprookjesbos te situeren..., maar nu moet ik maar even stoppen. Fantasie genoeg. Ideetjes genoeg, maar laat ik mijn fantasie eerst maar eens beperken tot een echt mooie en goed opgezette treinbaan. En zelfs dat blijft voorlopig een fantasie. Maar wat is het leven zonder dit soort fantasieën? Heerlijk toch om ergens over te kunnen dromen. Toegegeven, mocht ik het ooit kunnen realiseren... Dan ben ik een wel heel gelukkig man. Nog gelukkiger dan alleen met mijn fantasie, mijn dagdromerij.....

Hoezo, fatsoen... Hoezo, identiteit?

De verkiezingen komen er aan en ik word dagelijks geconfronteerd met de grote wensen van het Nederlandse "volk". Fatsoen staat vrijwel op nummer één, naast de "Nederlandse identiteit". Mijn broek zakt af..., een van de minst fatsoenlijke volken die ik ken zijn de Nederlanders wel. En wat de Nederlandse identiteit is... Geen idee. Bij DWDD, de aflevering van "het Lagerhuis", kreeg ik de indruk dat die Nederlandse identiteit onder meer het Carnaval is. Nou, dan ben ik geen Nederlander, want ik heb de pest aan Carnaval.

Wel vreemd dat fatsoen zo hoog genoteerd staat. Een blik op de sociale media zegt al genoeg over de hufterigheid en grove beledigingen. Maar ook in de praktijk is het niet veel anders. Hooguit iets milder, want face-to-face contact is altijd iets enger, dan wanneer je de gore beledigingen opschrijft. Toch word je op straat ook al snel voor alles en iedereen uitgemaakt op het moment dat je iets doet wat in de ogen van de ander net even niet volgens zijn, of haar, wens verloopt. Een ondoordacht "foutje" kan je tegenwoordig bijna niet meer maken. Ach, en in de politiek is het fatsoen er ook niet beter op geworden. Met name het taalgebruik van Wilders en Rutte is nogal eens onwaardig aan hun rol en daarbij soms vrij infantiel. Wat dat betreft passen ze goed bij Trump. En dan de jeugd nog. Wat die allemaal naar je hoofd slingeren... Zelfs bij mij staat soms het schaamrood op de kaken. Het geldt niet voor alle jeugd. Je hebt natuurlijk een grote groep welopgevoede beleefde kinderen..., maar die hoor ik niet zo veel. Die hockeyen of zitten op pianoles. De kinderen die je veel op straat ziet, daar komt de rottigheid uit de strot. En opvallend..., vooral bij de Nederlandse autochtone jeugd. Kinderen met een immigratie achtergrond zijn veelal veel meer beleefd. Maar goed, ook hier is generalisatie een gevaarlijk statement.

Verder maak ik mij niet zo druk over het fatsoen, behalve mijn verbazing dat fatsoen in het politieke getrokken wordt. Nee, die identiteit interesseert mij veel meer. Om te beginnen is Nederland een van de oudste multiculturele samenlevingen, na onze expansiedrift ten tijde van de VOC. Wanneer wij spreken over buitenlanders en minderheden die ons nu overvallen, slaan we toch echt een stuk geschiedenis over. Dat de "nieuwe" Nederlander zich aan moet passen is in zekere mate gelul. Moet iedere nieuwe Turk, Marokkaan en Syriër boerenkool eten, Sinterklaas vieren en naar dat domme Carnaval gaan? Nee, dat is echt geen aanpassen. In mijn optiek is de enige aanpassing, welke je echt mag verwachten is dat de nieuwkomers onze waarden en normen respecteren en accepteren. Dat zij daarnaast hun eigen waarden en normen er op na houden zal mij een biet zijn. Kijk eens naar de vele Nederlanders die in het buitenland leven, en dan vooral buiten Europa. Die gaan ook hun gang, storen zich soms ook aan de cultuur van het betreffende land en gedragen zich in feite niet anders dan wat wij van de nieuwe Nederlanders ervaren. En natuurlijk, ga naar de moskee, wanneer je de behoefte hebt, ga naar de kerk, of de synagoge. Mij om het even, want daar gaat het niet om. Maar accepteer dat de een hier naar toe gaat, en de ander ergens anders, en jij misschien nergens naar toe. Laat de ander in zijn, en haar waarde! Dát is volgens mij die Nederlandse identiteit. En verder zijn de Randstedelingen, Limburger en Fries net zo verschillend als een Antiliaan, Marokkaan, of iemand uit Iran. Het is niet de kleur of het uiterlijk die de identiteit bepaald van het land. Absoluut niet, want zelfs binnen ieder land, iedere natie zijn onderling grote verschillen. Nederland is daar geen uitzondering op.

Dat het fatsoen en de identiteit zo hoog zitten kan niet anders dan dat het te maken heeft met onzekerheid. Een van de redenen van onzekerheid is te weinig nuance hebben. En dat is wat je ziet. Populistische politiek kent vrijwel geen nuance en brengt de meeste onderwerpen dan ook vrij zwart/wit. Maar ook de bestaande politieke (de "oude" politiek... Hoe te noemen?) is in feite niet anders. Ook daar zie je vormen van populisme, want is niet ieder verkiezingsprogramma in feite populisme. En ontbreekt het daardoor veelal aan de nuance? En wanneer de nuance er wel is, moet je er diep naar graven.

In deze tijd van "overinformatie" krijgen wij juist minder informatie die tot ons door dringt. Daardoor zoeken we zekerheden, hoe onzinnig dit ook is of de onzekerheden ook zijn. Op alle gebieden worden wij over alles geïnformeerd, maar dat wil nog niet zeggen dat we daardoor alles weten of ons een genuanceerde mening kunnen vormen. We moeten vooral niet denken dat we tegenwoordig alles weten.

Toch stelt men zich zo op en het Lagerhuis was daar een mooi voorbeeld van. Het is een leuk en onderhoudend programma, maar in het kader van de verkiezingen brengt het geen enkele meerwaarde. De gespeelde boosheid van Krol en de vermeende onschuld van Asscher. Mooi gespeeld, maar het brengt niets!

Verbeter de wereld en begin bij jezelf, werd altijd gezegd. Nu zegt men dat niet eens meer. Het is geen item meer, omdat vrijwel iedereen denkt die wereld voor zichzelf en omgeving al verbeterd te hebben. Fatsoen en identiteit is niet iets waar je zelf aan werkt. Dat is al volbracht, dus leg je het bij de ander; de politiek. Wanneer dát inderdaad je overtuiging is wordt het verdomd lastig, staat de weg naar het populisme open en voorziet men aan voorwaarden tot volledige intolerantie. De meerderheid heeft het té goed. We ontkennen of bagatelliseren onze westerse armoede. Wanneer ik niet de eigen ervaring zou hebben gehad, dacht ik misschien nu net zo. Maar ik heb de ervaring wel. De ervaring van het officieel dakloos zijn, geen inkomen te hebben, te weinig hebben om in de dagelijkse levensbehoeften te voorzien en een overheid die uitgaat van het negatieve en achterdocht. Natuurlijk is die westerse armoede relatief, wanneer je die vergelijkt met vele andere (niet Europese) landen. Alleen gaat zo'n vergelijk niet op. Zo een vergelijk is een dooddoener. En ja, ook hier zien we wederom dat het geheel ontbreekt aan enige nuance. 50+ die het opneemt voor de ouderen en jongeren die zeggen dat alle ouderen het goed genoeg hebben. Ja, veel ouderen zijn welvarend, die hebben een 50+ ook niet nodig, maar velen ook wel, want daar is het helemaal niet goed voor geregeld.

Iedereen heeft evenveel gelijk, als ongelijk. De partijprogramma's tonen allen vele mooie woorden. Een enkeling zet vooral het ongelijk in de etalage, de ander juist het vermeende gelijk. Maar, mij ontbreekt het aan iedere nuance, waardoor ik absoluut geen keuze kan maken op 15 maart... Waarschijnlijk ga ik, voor het eerst, niet stemmen. 

perspectief

Na al die jaren, waarin ik natuurlijk soms kwaad ben geweest, teleurgesteld en zelfs momenten hopeloos, verbaast het mij, zoals ik me nu voel. Toch is het ook wel verklaarbaar. Inmiddels is er eindelijk, en gelukkig, wat rust in mijn leven gekomen. Mijn leven is niet slecht. Acht maanden per jaar woon ik in een mooi land in een schitterend huis. Vier maanden hebben we nu een ”eigen” dak boven ons hoofd in Nederland. Sinds oktober ontvang ik Flex pensioen, dus in feite heb ik niets te klagen. In principe doe ik dat ook niet, alhoewel mijn gevoel toch anders aan geeft.

Wellicht door de balans die is ontstaan merk ik, voel ik, de laatste tijd sterk wat ik allemaal verloren heb. Ja, de afgelopen jaren hebben wij veel verloren, maar er is toch ook veel moois voor terug gekomen. Zeker, maar niets is van ons. De woningen huren wij spaargeld ontbreekt en ondanks het nu dubbele inkomen is het leven erg krap. Krap, maar leefbaar. Het gevoel wat we allemaal verloren hebben komt, denk ik, ergens anders van. Ik mis op de een of andere manier perspectief.

Werken zit er niet meer in. Ik schilder, maar exposeren is meestal te duur, dus onbereikbaar, waardoor ik wel schilder, maar weinig opbouw. Op deze manier verkoop ik ook niet en blijft het aanmodderen, zoals (helaas) bij veel kunstenaars het geval is. We moeten sappelen. Ook dat is niet het ergste. Alleen, het sappelen maakt dat zoveel niet meer mogelijk is. Dingen, die vroeger wel kunnen, die ik wel deed, maar nu bijna, of geheel, niet meer mogelijk zijn. Juist nu je ouder wordt zijn dat dingen die je wel weer wil. Een leuke reis maken, maar ook geen zorgen hoeven hebben, dat de auto kapot gaat, of er extra rekeningen komen. Mijn hele leven voelde ik wel het perspectief, dat ik plannen kon maken, dingen kon ontwikkelen. Veel heb ik ook gedaan en een terugblik op mijn leven laat een positief beeld zien. Zal ik morgen sterven kan ik alleen maar zeggen dat ik een goed en boeiend leven heb gehad. Nergens heb ik spijt van. Zaken zijn zo gelopen, en altijd heb ik gepoogd de beste keuzen te maken en kansen te pakken, die binnen mijn vermogen lagen. In feite is dat ook hoe ik (wij in feite) met onze armoedeval in 2014 om zijn gegaan.

Sinds een paar weken, een maand of twee inmiddels misschien, voel ik mij wel anders. Soms zelfs leeg, weinig zin in dingen en vooral heb ik last van het gemis aan perspectief. Ik wil nog zo veel, maar zie niet hoe die dingen te bereiken.

Misschien heb ik, sinds jaren en voor het eerst hier, weer een winterdip. Het is de somberste tijd in Turkije, tot nu toe. Zelfs mijn maanden vorig najaar in Nederland waren voorzien van beter weer en meer zon.  Deze winter is kil, zonder extreem koude dagen, somber, en nat. Een winter, zoals ik deze hier niet ken. Bijna een Hollandse winter, waar ik vroeger ook veel last van najaar depressies had. Niet dat ik nu depressief ben, maar echt lekker zit ik even niet in mijn vel. En ik ben erg bezig met de toekomst, waar ik eigenlijk in een zeker leeg gat kijk. O, er zijn veel leuke dingen, die er aan komen, zeker. De andere kant is het of er geen waarde meer is. Een dubbel gevoel dus. Ik wil weer perspectief hebben. Iets om naar uit te kijken, plannen die ik kan maken, en dingen doen die ik soms zou willen.  De loterij hoef ik niet te winnen, maar wat ruimer in het vel zal wel degelijk helpen. Misschien probeer ik wel iets van een verkoopactie met mijn schilderijen. Het positieve is dat ik het gevoel heb er wel weer uit te komen. Misschien moet toch de zon maar eens goed door komen.

In ieder geval hoop ik niet, en verwacht dat ook niet, dat het te maken heeft met mijn leeftijd. Ik ben 60 nu, maar tegenwoordig is dat toch nog jong? Ja, ik kan nog een hele tijd door. In feite dus alle mogelijkheden plannen te maken en positief naar de toekomst te kijken. Ik ga daar ook maar mijn best voor doen. De komende tijd ga ik op zoek naar nieuw perspectief. Dat gaat lukken, dat moet! Het kan toch niet zijn, dat ik als een oude geranium langzaam uit ga bloeien en het met een minimum aan water moet doen, om maar net mijn blaadjes te behouden? Nee, dat doen we niet. Onder alle omstandigheden  zijn er wel degelijk perspectieven. Alleen soms moet je ze dus zoeken. Ik ga maar eens aan de slag. Op zoek naar nieuw perspectief. Niet alleen zoeken…, ik moet er natuurlijk ook daadwerkelijk iets voor doen. De dingen komen echt niet vanzelf. En, ik moet vooral blijven genieten van wat ik wel, wat we wel hebben. Er is zoveel moois om ons heen. Pluk de dag!