Vriendschap

Vriendschap is een illusie..., een fragment uit het lied "vriendschap", van het Goede Doel (de band van Henk Westbroek). Een leuke meezinger, dacht ik altijd, de waarheid van de tekst liet ik aan mij voorbij gaan. Inmiddels ben ik ouder, wijzer en tors ik wat meer levenservaring met mij. Vriendschap, het houd mij bezig. Voorheen was het geen item, echter sinds mijn vertrek uit Driehuis begint het langzaam meer en meer te spelen.

Je vertrekt. Met regelmaat mail je. Met vrienden, met bekenden. Je ontvangt reacties. Soms krijg je spontaan een bericht. Na enige tijd schrijf je minder met als gevolg minder reacties. Sommigen reageren nog minder dan voorheen. Van een enkeling hoor je echter heel weinig. Niets soms. Zo gaan die dingen. Mensen komen in je leven, en mensen verdampen uit je leven. Verdampen in een soort vergetelheid. Ik ken dat. Van collega's, van buren. Mensen waar je soms heel intens mee om gaat. Je doet dat omdat er iets gezamenlijk is. Maar verhuis je, of je krijgt een andere baan, versmelten de meeste contacten. In feite ook wel logisch, omdat wat je bindt verdwijnt. Toch blijven er altijd contacten voort bestaan. Een zeldzaamheid, maar het gebeurt. Soms verdwijnt iemand uit je leven. Niet omdat jij vertrekt of jou leven verandert, maar dat van de ander. Niet zonder uitzondering om redenen waardoor verder contact ongewenst is, niet meer mogelijk is, of dergelijke.

Persoonlijk ben ik een trouwe lobbes. Vriendschap is voor mij zeer waardevol en ik onderhoud de contacten. Niet altijd even goed of even intensief, maar wel zo goed als mogelijk. Dat betekent ook dat het voor komt dat mijn vriendschap, mijn trouw, door de ander niet gewaardeerd wordt. Dat kan en is een risico. Een enkele keer leidt dat tot beëindiging, dan wel verkoeling, van het contact. Iets wat je moet accepteren. Immers vriendschap, of het hebben van goede kennissen, dient toch een wederzijds gebeuren te zijn. Van mijn kant is het een uitzondering een dergelijke relatie te verbreken.

Buren, kennissen, collega's zijn van andere orde dan vriendschap. Althans volgens mijn opvattingen en naar mijn normen. Vriendschap gaat verder. Hen die ik tot mijn echte (en hechte) vriendenkring beschouw ken ik veelal al vele jaren. Mijn beste vriend echter ben ik kwijt geraakt, doordat de dood ons scheidde. Dat was een bijzondere vriendschap. Soms zagen we elkaar een tijd niet, ik kende zijn gebreken en zijn karakter. Daarvan uitgaande hebben we jaren een heel goed contact gehad. We konden altijd op elkaar bouwen.

Andere vriendschappen hebben ook een ander karakter. Wat dat betreft komt het liedje van Henk Westbroek weer naar boven; "een pakketje schroot, met een dun laagje chroom"... Dat is niet direct gerelateerd aan de vriendschappen zelf, maar het feit dat ik mij zelden nog in de kring van mijn vrienden bevind. Langzaam ontstaat er een teleurstelling. De interesse in hen blijf ik tonen, maar de respons is laag. Belazerd laag misschien. De vraag waar dat aan ligt zal nimmer concreet beantwoord worden. Reacties zullen enigszins ontwijkend zijn. Het chroom barst los, het schroot wordt zichtbaar, of blijft over. Misschien ben ik niet aardig genoeg, of beschik ik onvoldoende over zaken die aantrekkelijk genoeg zijn voor anderen. Geld bezit ik niet, beroemd ben ik even in. Mijn netwerken zijn niet bijzonder. Vriendschap blijkt regelmatig een gecalculeerde relatie. Of je elkaar nu echt aardig vindt of niet lijkt soms secondair aan de belangen die een contact voor iemand biedt. Ontbreken die belangen in zekere mate, dan is afstand een drempel geworden. Een leven dat toch vooral van dichtbij af speelt. Ik val buiten het "dichtbij", behalve wanneer ik fysiek "dichtbij" ben. Dan lijkt er ook helemaal niets aan de hand. Maar ben ik weer uit zicht, lijkt het ook uit het hart te zijn. Bij de een is dat sterker dan bij de ander. Het is ook afhankelijk van de verwachtingen welke ik heb. Het is niet zo dat je bij iedereen dezelfde verwachtingen koestert. Nee, bij ieder individueel pas je de verwachtingen aan. Generaliseren is niet aan de orde.

Dat wil overigens niet zeggen dat de betekenis van vriendschap toch tot enige twijfel leidt. Zoals Westbroek zingt is het wellicht een illusie. Niet altijd. Er zijn absoluut uitzonderingen, maar dat de meeste vriendschappen toch een illusie blijken is een onderdeel van de realiteit van het leven. Ergens een deprimerende gedachte. Aan de andere kant een realiteit die je ook sterk kan maken. Wetend hoe het zit, maakt je immers minder broos.

Tja, het leven is soms teleurstellend. Realisme is het middel tot overleven. Vriendschap is een illusie, maar sommige vriendschappen zijn misschien heel waardevol, heel echt. Misschien ben ik een beetje teleurgesteld. Toch zie ik het positief in. Gewoon, omdat ik realistisch ben en mijzelf niet voor de gek houd. Wat ik van vriendschap verwacht kan (en mag) ik de ander niet opleggen. Ik heb hierin mijn visie. Ik zal daar in ieder geval heel zorgvuldig mee om blijven gaan. Er zijn immers vast vriendschappen, waar edelmetaal onder het chroom zit....