Groepen mensen hebben hun gewoontes, logica en eigenaardigheden. Kleine groepen, echter ook grote groepen. Ondanks het gevaar te generaliseren wil ik het eens hebben over de Turkse logica. Gedurende diverse vakantiereizen heb ik eigenaardigheden en gewoontes van landen en culturen mee mogen maken. Inderdaad kan je soms in zekere mate generaliseren, maar soms moet je dat echt uit je hoofd laten.
Uit eerdere blogs mag al duidelijk zijn geworden dat er over het gedrag van de mensen in Turkije van alles geschreven kan worden. Op een aantal vlakken zie je de eigenaardigheden bij meerdere mensen terug. Een typisch Turks gedragselement betreft het opruimen. Het lijkt wel dat een Turk die klus klaart, niets opruimt. Een mooi voorbeeld is de tuin. Bij velen zag je in het voorjaar tak van activiteit, vooral snoeien. Een week later lag ieder takje ongeveer nog, waar het gevallen was. De resten van een tafelonderstel heb ik zelf, na bijna drie weken, weg gedaan. Hier geldt dat hij die iets doet, niet opruimt. Opruimen behoort een ander te doen. Is er geen ander, dan kan de boel behoorlijk lang blijven liggen. Onze huisbaas heeft dit jaar de rommel rond het huis opgeruimd. Nou, laten doen. Er was kritiek van familie dat het een wel erg grote zooi geworden was. Dus is er uiteindelijk opgeruimd. Vooral rond klussen en opruimen is hier een vreemde logica aanwezig, waardoor het soms hier en daar een bende is. Op de een of andere manier lijken de gelovige moslims hier het sterkst mee uit de verf te komen, terwijl zij zich zelf vijf keer per dag moeten reinigen. Misschien wel daardoor.
Een ander typische Turkse logica troffen wij aan bij onze buurman, de eigenaar van het brakke landje. Achterin heeft hij weer een moestuin aangelegd. Om die reden mocht ik mijn kippen niet meer op zijn landje laten lopen. Ook zijn kippen mogen het niet meer. Vanmorgen was hij in de weer met oud ijzer en zal een van de komende dagen wel aan de slag gaan er een nieuw onderkomen voor de kippen van te maken. In Nederland zouden we een eenvoudige afzetting om de moestuin plaatsen. Immers, de kippen mogen daar niet meer lopen, maar 's nachts scharrelen de egels en diverse andere dieren om zich te goed te doen aan het jonge groen. Een logica, die ik niet vol. Eentje die veel beter te volgen is, is de logica dat je van alles wel weer iets kan maken. In Nederland noemen we dat recyclen. Een woord wat ze hier niet kennen, maar op uitgebreide schaal doen. Zelfs van de oudste houtjes weet men hier wel raad. De meest gammele auto blijft rijden... Ga zo maar even door. De Turkse recycle drang maakt alles bruikbaar, maar je ziet soms bouwsels, verschrikkelijk. Qua lelijkheid en zeker qua stabiliteit, en dan laat ik de uiterlijke kant maar even buiten beschouwing. Keurig en netjes, naast zooi en gammele bouwsels. Gelukkig houdt het een het ander wel weer in evenwicht.
In het laatste najaar waren we al op zoek, ter oriëntatie, naar een andere woning. We zagen iets wat ons wel aan stond. Huur: €1700 per maand. Een bijzonder object was het niet bepaald. Het stond al zeven jaar leeg en de afbouw liet op zich wachten. Voor een dergelijke prijs huur je iets kleins in Saint Tropez, maar niet een gemiddelde woning in Göcek. Toch was er geen wijken aan, bij de eigenaar. Dus liever niet verhuren, dan wel huur vangen, maar iets lager dan de wens. Nee, hier is de logica dat de verhuurder ( of verkoper) de huur bepaald en onderhandeling is niet mogelijk. Zo zijn we diverse panden afgeweest. Dat was november en alles staat. Nog leeg. Het was niet een uitzonderlijk voorbeeld, je komt het hier overal tegen. Of met een flink bedrag op de eerste rij, of je laat de boel de boel en vangt helemaal niets. Zeker voor een Nederlander een niet te volgen logica. Nu gaan er ook voldoende geruchte de ronde, dat mensen helemaal niet willen verhuren, maar gewoon hun geld vast willen zetten. Ik denk zelf keer op keer dat "witwas praktijken" achter een dergelijk onnozele logica moeten zitten.
Rond tijd treffen we een ander voorbeeld aan. Mijn auto heeft vier nieuwe banden nodig. Dat kost hier de kop niet. Donderdag besteld. Vrijdag, misschien vandaag zouden ze geleverd worden. Dan weet je eigenlijk al dat het op z'n vroegst het einde van de week geleverd zal worden. Kennissen laten een huis bouwen. Drie maanden geleden al kreeg ik te horen: dinsdag komen de ramen. Gisteren zagen we de kennis op de bazaar. Druk, druk, druk. Want morgen worden de ramen geleverd. Waarschijnlijk duurt het nog wel een maand. Morgen; van welke maand, vroeg ik. Schouderophalend continueerde zij; morgen wordt geleverd. Ben wel benieuwd....
Afspraken maak je hier om te schenden, te laat te komen, of je te vergissen in de dag. Het went. De logica is dat je een afspraak altijd ruim moet nemen, alleen dan kan je er ontspannen mee overweg.
In Turkije moet je veel, en lang wachten. Soms us het wachten hangen, andermaal is wachten echt wachten. Dat laatste komt overigens het minste voor. Alhoewel... Bij pinautomaten sta je écht te wachten. In Nederland ga je naar een automaat om geld uit de muur te trekken. Hier is dat een bijzaak. Immers je kan hier diverse transacties voeren en allerlei rekeningen betalen. Dat betekent dat men soms eindeloos bij zo een apparaat staat te kloten. Veel Turken blijven er moeite mee houden. Anderen plegen de ene handeling, na de andere. De logica is dat niet iedereen een pc, of dergelijke, in bezit heeft, post niet wordt bezorgd, en niets middels automatische incasso gaat. Ten tijde dat de elektra rekeningen weer uitgedeeld worden kan de wachttijd flink oplopen. Op zich speelt de overheid handig op de situatie in.
De mensen zelf zijn een stuk onhandiger. Het lijkt er op dat iedere Turk denkt alleen op de wereld te zijn. Desondanks gaat het meestal wel goed. Hooguit wat irritatie, maar hier schik je de zaken altijd in de minne. Politie, Gendarme, of Zabita houd je zoveel als mogelijk buiten de deur. En verder ga je er vanuit dat iedereen geduld heeft. Bij een kassa moet je niet vreemd op kijken wanneer iemand halverwege het afrekenen nog wat boodschappen uit de rekken moet halen. Dan wacht je gewoon. Kwaad worden heeft hier zelden zin en uit zich eigenlijk alleen maar in een averechts effect.
Met alle logica van de logica, in Turkije, mag men er vanuit gaan dat menigeen toch zijn frustratie kwijt moet. Achter de façade lopen heel wat gefrustreerde Turken rond. Wel, daar voor is het verkeer, alwaar je op allerlei mogelijke manieren "los" kan.
De Turkse logica is een voor de westerling moeilijk te doorgronden logica. Misschien moeten we het ook maar niet proberen en gewoon schikken. Vaststellen dat de dingen hier nu eenmaal zo gaan. In het verleden heb ik diverse bezoeken aan Curacao gebracht. Ook daar wordt je geconfronteerd met een aantal eigenaardigheden. Meestal is het in al dat soort landen ook te warm om je druk te maken. En om de locale kronkels te doorgronden... Nee, ook dat kan je beter laten. Zelfs al zit je meer dan je halve leven in een dergelijke cultuur. Pak een terrasje, een biertje, en geniet er van. En laten wel wel wezen; kunnen wij altijd onze eigen logica doorgronden? Not me!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten