Was Nederland een
eeuw gelden nog het voorbeeld van de Calvinistische beleefdheid, tegenwoordig
staat vooral ongeïnteresseerdheid voorop ten aanzien van onze sociale omgang.
Tot
de tweede helft van de vorige eeuw stond de Nederlander bekend als sociaal
bewogen mens en iemand waarbij de gemeenschapszin hoog in het vaandel stond. In
de jaren zestig kwam er een omslag en deed het individualisme haar intrede.
Vervolgens kregen wij te maken met diverse technische ontwikkelingen, die
invloed hebben gehad op de versterking van het individualisme. We werden
rijker, mobieler, en onze communicatie werd enorm uitgebreid, met name door de
komst van de mobiele telefoon en het internet. Twintig jaar geleden waren wij
niet bekend met deze twee fenomenen, en nu lijkt het of wij niet anders weten.
En
daar zijn wij steeds meer naar gaan leven. Een nadeel van de technische
ontwikkeling en het toenemende individualisme is dat wij ons ook minder
ontwikkeld gaan gedragen. Ja, ons gedrag wordt weer een beetje primair en
primitief. Haast instinctief zelfs. Voor een goed en sociale onderlinge omgang
lijkt de ontwikkeling niet erg positief.
De
noodzaak op elkaar te reageren neemt af. Onderlinge beleefdheidsnormen
vervagen. Tegenwoordig communiceren wij in grote mate digitaal, waarbij de
email het centrale communicatieorgaan is geworden. Een brief schrijven doen wij
niet meer, maar we sturen een mailtje. Veel mailtjes. Zelf ontvang ik er tussen
de 30 en 50 per dag. Naast dat de communicatie minder persoonlijk is geworden
is de kwantiteit explosief toegenomen. Vroeg ontving ik enkele brieven per
week.
Je
zou kunnen zeggen dat de omvang ons onverschillig maakt. Nu is het niet zo dat
ieder mailtje een antwoord vraagt. Er zit reclame bij, bevestigingen en er
wordt veel gemaild om te informeren. Het echte aantal mailtjes wat
daadwerkelijk persoonlijk is en in feite een reactie vraagt is beduidend
minder. Maar nog altijd meer dan de hoeveelheid brieven van vroeger.
Daarnaast
zijn er nog meer digitale kanalen om breed dan wel individueel te communiceren.
Twitter, Facebook en LinkedIn zijn er een paar. Twitter is een hele snelle
manier om met elkaar dingen uit te wisselen. Ik geef toe, ik heb een Twitter
account, maar kijk er zelden op. Het is mij vaak te oppervlakkig, de stroom is
mij te groot en de communicatie moet binnen 140 tekens geschieden. Niet mijn
ding.
LinkedIn
bekijk ik regelmatig en zeker mijn berichten. Op zich ben ik er niet heel
actief op, maar daarvan is de belangrijkste reden dat er iets vreemds is met LinkedIn.
Wanneer ik daar bericht op plaats wordt hier iets mee gedaan, waardoor er uiteindelijk
een heel vreemd bericht wordt weergegeven. Het is mij nog niet gelukt dit aan
te passen en daarom is het beter er niet teveel op te zetten. Overigens zie ik
wel degelijk de functie van dit medium. Net als die van Facebook. Hier ben ik
een stuk actiever op. Je kan er berichten wegzetten, je ziet veel meer wat bij
anderen speelt, je kan op elkaar reageren en er valt wat te zien en te lezen.
De ruimte om actief of passief te zijn is er over het algemeen. Maar ook hier
is ruimte voor een persoonlijke toenadering, en ik ben van mening dat ik hierop
ook keurig moet reageren.
Het
is niet alleen kommer en kwel, onze digitale communicatie. Wij hebben de wereld
veel meer bij de hand. Alles gaat snel en de wereld komt letterlijk bij je
thuis. Ook is het best een verrijking. Alleen, de snelheid en hoeveelheid
informatie maakt ons lui en eigenlijk ook onbeleefd.
Op
zeker 30% van mijn (digitale) sollicitatiebrieven ontvang ik geen enkele
reactie. De postkaart lijkt bijna niet meer te bestaan en wat een brief is weet
men niet meer. Een uitnodiging, hoe gericht ook, wordt in grote mate als vrijblijvend
ontvangen. Om die reden ben ik van mening dat het belangrijk is zorgvuldig met
mail om te gaan.
Zelf
heb ik dan ook hoog in het vaandel staan dat ik alle (persoonlijke) mails
beantwoord. Het liefst snel, om te voorkomen dat ik vergeet te reageren, wat
snel gebeurt met deze grote hoeveelheden. Heel soms gaat het dan toch nog mis
en een enkele keer blijkt een mail niet aangekomen. Dat kan namelijk ook met
digitale post. En weet ik geen goed antwoord te geven, dan geef ik dat aan. Ik
neem de verzender serieus en geef antwoord.
Omgekeerd
lijkt de cultuur heel anders. Het komt nogal eens voor dat ik een (persoonlijk)
mailtje verstuur, of een mailtje waarop ik duidelijk een reactie verwacht, dat
er geen reactie in mijn mailbox binnen komt. Helemaal niet en soms na zeer lange
tijd. En heel eerlijk; eigenlijk vind ik dat onbeschoft. Zeker wanneer het om
belangrijke zaken gaat. Net als wanneer je iemand spreekt en je nadrukkelijk
toezegt je te mailen. Vervolgens blijft het stil. Laatst nog zo’n voorbeeld en
ik ben benieuwd wanneer ik eindelijk een reactie mag ontvangen. Ik wacht
inmiddels bijna drie weken…
Geen opmerkingen:
Een reactie posten