Per 1 augustus 2019 is het in Nederland verboden in openbare
gelegenheden (openbaar vervoer, overheidsgebouwen, scholen, etc.) aanwezig te
zijn met een niqab of burka. Met andere woorden; met gezicht bedekkende
kleding.
Een verbod, wat nogal tot discussie leidt. Niet geheel
onterecht. In principe is deze wet zeer paradoxaal. Enerzijds kennen we de
vrijheid van godsdienst, anderzijds willen we weten wie wij tegenover ons
hebben. Daarbij zit er ook een vorm van discriminatie in de wet. Ondanks dat
het officieel voor alle gezicht bedekkende kleding geldt, betreft het primair
de burka en niqab.
Primair ben ik tegen het verbod op deze twee kledingstukken.
Vrijheid van godsdienst is een hoog goed en wanneer je hier aan wil tornen,
dient het op een dergelijke wijze te zijn, dat het ook daadwerkelijk alle religiën
betreft. Toch is het verbod op zich niet het grootste probleem. Er zijn twee
aspecten die, mijns inziens, doorslaggevend zijn; islamofobie en een zekere
vorm van radicalisme. Zijn we bijvoorbeeld vergeten dat in de jaren 60 van de
vorige eeuw katholieke vrouwen ook een hoofddoek droegen? Dat dit wel of niet
vrijwillig was heeft destijds nooit ter discussie gestaan. Überhaupt heeft het
nooit ter discussie gestaan en is met de opkomende modernisering langzaam
verdwenen. Naar mijn mening is de west Europeaan voor een groot deel bang voor
de Islam. Het belangrijkste is dat men veel te weinig afweet van de Islam en
met de opkomst van het radicalisme de Islam door veel mensen altijd in direct
verband wordt gebracht met terrorisme. Een volslagen irreële gedachte. En hoe
moeten we dat dan met de rechts extremistische terroristen oplossen? Daar staat
toch ook geen bepaald “kenmerk” voor, alhoewel velen wel “rechtsdenkend” zijn.
Onbekendheid en slechte informatie liggen in mijn visie aan de basis van dit
verbod en de angst van mensen voor de Islam. Een fundamentalist van welke aard
dan ook (rechts, links, Joods, etc.) is in mijn ogen altijd een zekere
bedreiging. Dan wil niets zeggen over de overgrote meerderheid van mensen die
geloven of denken in deze richtingen.
Een ander argument is dat de vrouwen gedwongen deze gezicht
bedekkende kleding dragen. Velen beweren echter het tegendeel. Wanneer het
dwang betreft, zijn andere maatregelen van toepassing en is een algemeen verbod
niet de juiste oplossing. Veel Islamitische vrouwen geven, met de komst van
dergelijke verboden, juist aan zelf te kiezen voor deze bedekkingswijze.
Daarmee kom ik op het tweede punt; een zekere vorm van
radicalisering. Het gaat hier niet om terrorisme maar om meer orthodox denken.
De vrouwen kiezen ervoor uit hun overtuiging, zoals orthodoxe Joden ook kiezen
voor een specifieke kledingstijl, welke wij in Nederland in zekere mate kennen
van de “Zwarte Kousen Kerk”. Dus moet je in algemene zin religie gerelateerde
kleding verbieden, of niet. Dus niet, want een kledingverbod slaat nergens op
en is niet te handhaven. De vrouwen die er voor kiezen hebben een zekere
orthodoxe inslag. Dat blijkt ook, daar
regelmatig uitspraken gedaan worden als: de wet van Allah is mijn wet, niet de
wereldse wet. Wel, daar heb ik moeite mee. Het betreft hier een geloof, een
religie. Een geloof is persoonlijk, een religie een samenvoeging van mensen die
ongeveer het zelfde geloven. Religie is de uitvoering van het geloof, maar
opgetekend en uitgevoerd door mensen. Wanneer je zegt dat de wet van Allah
boven de burgerlijke wet staat is dat niet wat Allah heeft opgeschreven, maar
wat mensen hebben bedacht vanuit hun geloof in Allah, en wat we nu religie
noemen. En dat religie zeer interpretabel is blijkt wel uit de diverse
stromingen binnen elke religie. Je hebt meerdere stromingen katholieken,
meerdere stromingen Joden, meerdere stromingen Christenen (Protestanten/gereformeerden)
en ook meerdere stromingen van de Islam. Je kan dus niet zeggen dat wat je
gelooft de waarheid is. Dan zou het ook geen geloof meer zijn, maar wetenschap.
De ongenuanceerde dwang om toch, ondanks die wet, de niqab of burka te willen
blijven dragen getuigt dus in feite van een grote domheid en dwangmatig (kritiekloos)
vast houden aan… Desalniettemin zijn zowel het verbod, als de reactie van de
vrouwen niet correct.
In Denemarken wil men zelfs een stap verder gaan en de
hoofddoek verbieden. Een stap die absoluut te ver gaat. Aan de andere kant, ja
ik zie graag met wie ik spreek. Iemand met een burka zal ik voorbij laten gaan,
maar een niqab maakt mij niks uit. Dan zie ik de ogen in ieder geval. Bovendien
iemand met een spiegelde zonnebril vind ik ook zeer storend en zal ik niet snel
aanspreken. Kortom, wettelijke grenzen in deze zaken kan je nooit opleggen, en
zullen altijd een vorm van discriminatie in zich dragen, het enige onderdeel
waar de Islamitische vrouwen wel gelijk in hebben. Aan de andere kan geeft deze
discussie maar weer eens aan hoe dogmatisch en beperkend religie is. Marx
noemde het opium voor het volk, maar ik vrees dat het zelfs een graadje erger
kan zijn….