verbod op niqab en burka

Per 1 augustus 2019 is het in Nederland verboden in openbare gelegenheden (openbaar vervoer, overheidsgebouwen, scholen, etc.) aanwezig te zijn met een niqab of burka. Met andere woorden; met gezicht bedekkende kleding.

Een verbod, wat nogal tot discussie leidt. Niet geheel onterecht. In principe is deze wet zeer paradoxaal. Enerzijds kennen we de vrijheid van godsdienst, anderzijds willen we weten wie wij tegenover ons hebben. Daarbij zit er ook een vorm van discriminatie in de wet. Ondanks dat het officieel voor alle gezicht bedekkende kleding geldt, betreft het primair de burka en niqab.

Primair ben ik tegen het verbod op deze twee kledingstukken. Vrijheid van godsdienst is een hoog goed en wanneer je hier aan wil tornen, dient het op een dergelijke wijze te zijn, dat het ook daadwerkelijk alle religiën betreft. Toch is het verbod op zich niet het grootste probleem. Er zijn twee aspecten die, mijns inziens, doorslaggevend zijn; islamofobie en een zekere vorm van radicalisme. Zijn we bijvoorbeeld vergeten dat in de jaren 60 van de vorige eeuw katholieke vrouwen ook een hoofddoek droegen? Dat dit wel of niet vrijwillig was heeft destijds nooit ter discussie gestaan. Überhaupt heeft het nooit ter discussie gestaan en is met de opkomende modernisering langzaam verdwenen. Naar mijn mening is de west Europeaan voor een groot deel bang voor de Islam. Het belangrijkste is dat men veel te weinig afweet van de Islam en met de opkomst van het radicalisme de Islam door veel mensen altijd in direct verband wordt gebracht met terrorisme. Een volslagen irreële gedachte. En hoe moeten we dat dan met de rechts extremistische terroristen oplossen? Daar staat toch ook geen bepaald “kenmerk” voor, alhoewel velen wel “rechtsdenkend” zijn. Onbekendheid en slechte informatie liggen in mijn visie aan de basis van dit verbod en de angst van mensen voor de Islam. Een fundamentalist van welke aard dan ook (rechts, links, Joods, etc.) is in mijn ogen altijd een zekere bedreiging. Dan wil niets zeggen over de overgrote meerderheid van mensen die geloven of denken in deze richtingen.

Een ander argument is dat de vrouwen gedwongen deze gezicht bedekkende kleding dragen. Velen beweren echter het tegendeel. Wanneer het dwang betreft, zijn andere maatregelen van toepassing en is een algemeen verbod niet de juiste oplossing. Veel Islamitische vrouwen geven, met de komst van dergelijke verboden, juist aan zelf te kiezen voor deze bedekkingswijze.

Daarmee kom ik op het tweede punt; een zekere vorm van radicalisering. Het gaat hier niet om terrorisme maar om meer orthodox denken. De vrouwen kiezen ervoor uit hun overtuiging, zoals orthodoxe Joden ook kiezen voor een specifieke kledingstijl, welke wij in Nederland in zekere mate kennen van de “Zwarte Kousen Kerk”. Dus moet je in algemene zin religie gerelateerde kleding verbieden, of niet. Dus niet, want een kledingverbod slaat nergens op en is niet te handhaven. De vrouwen die er voor kiezen hebben een zekere orthodoxe inslag.  Dat blijkt ook, daar regelmatig uitspraken gedaan worden als: de wet van Allah is mijn wet, niet de wereldse wet. Wel, daar heb ik moeite mee. Het betreft hier een geloof, een religie. Een geloof is persoonlijk, een religie een samenvoeging van mensen die ongeveer het zelfde geloven. Religie is de uitvoering van het geloof, maar opgetekend en uitgevoerd door mensen. Wanneer je zegt dat de wet van Allah boven de burgerlijke wet staat is dat niet wat Allah heeft opgeschreven, maar wat mensen hebben bedacht vanuit hun geloof in Allah, en wat we nu religie noemen. En dat religie zeer interpretabel is blijkt wel uit de diverse stromingen binnen elke religie. Je hebt meerdere stromingen katholieken, meerdere stromingen Joden, meerdere stromingen Christenen (Protestanten/gereformeerden) en ook meerdere stromingen van de Islam. Je kan dus niet zeggen dat wat je gelooft de waarheid is. Dan zou het ook geen geloof meer zijn, maar wetenschap. De ongenuanceerde dwang om toch, ondanks die wet, de niqab of burka te willen blijven dragen getuigt dus in feite van een grote domheid en dwangmatig (kritiekloos) vast houden aan… Desalniettemin zijn zowel het verbod, als de reactie van de vrouwen niet correct.

In Denemarken wil men zelfs een stap verder gaan en de hoofddoek verbieden. Een stap die absoluut te ver gaat. Aan de andere kant, ja ik zie graag met wie ik spreek. Iemand met een burka zal ik voorbij laten gaan, maar een niqab maakt mij niks uit. Dan zie ik de ogen in ieder geval. Bovendien iemand met een spiegelde zonnebril vind ik ook zeer storend en zal ik niet snel aanspreken. Kortom, wettelijke grenzen in deze zaken kan je nooit opleggen, en zullen altijd een vorm van discriminatie in zich dragen, het enige onderdeel waar de Islamitische vrouwen wel gelijk in hebben. Aan de andere kan geeft deze discussie maar weer eens aan hoe dogmatisch en beperkend religie is. Marx noemde het opium voor het volk, maar ik vrees dat het zelfs een graadje erger kan zijn….