De schaamte voorbij

bron: NRC.nl

Al vaker heb ik geschreven over de crisis en dat ook ik hierdoor geraakt ben. Inmiddels lijkt er sprake te zijn van een vrije val. Geld om te eten kan ik niet meer opnemen. De bank blijft de hypotheek afschrijven. Ook betekent dat ik vanaf nu geen rekening meer kan betalen. 

In februari ben ik naar de bank gestapt. Door de snel veranderde omstandigheden heb ik gevraagd enkele maanden geen hypotheek te hoeven betalen. Het huis staat te koop en natuurlijk heeft de bank recht op haar tegoeden. Maar het inkomen is zo achteruit gegaan, dat er ruimte nodig is om een oplossing te zoeken. Al lastig want het huis verkoopt moeilijk en werk verkrijgen lijkt ook een gebed zonder einde. Toch, wanneer we ons huis (wel snel) verkopen zijn we in principe uit de problemen.

Via het gesprek met de bank is de speciale afdeling op mij gezet. Als eerste moest ik mijn huis laten taxeren. Met enige dreiging snel te betalen ontving ik de rekening; 342 euro. Dus betaald.

In maart werd de hypotheek afgeschreven. Ik baalde daar van, maar goed. Ook kreeg ik een brief waarin vermeld stond dat de automatisch incasso van de hypotheek was opgeheven. In maart hebben we de eindjes aan elkaar gebonden en zijn de maand doorgekomen. Vanuit de bank zou er op 1 april en budgetcoach langs komen. Nog even de laatste uitdraai van mijn afschriften doen. Ik schrok... De bank had toch weer de hypotheek afgeschreven en we staan meer dan vijfduizend euro rood. Met een inkomen van 1300 per maand is dat dus niet meer recht te trekken. 

Tot nu toe wist ik keurig alle verdere rekeningen te betalen. Dat is nu over en plots zitten we in een vrije val. Ik ben e letterlijk heel ziek van. Misschien is het een foutje van de bank, maar het feit dat je geen geld hebt om te besteden is duidelijk niet hun probleem. Nee, de bank zorgt goed voor zichzelf. Eerst donderde de banken ons in de crisis, moest iedereen zwaar meebetalen ze te redden, en nu ben je totaal oninteressant voor de bank. Ze laten je gewoon barsten uit angst hun geld niet te krijgen.

Met de budgetcoach bleek er wel iets te bezuinigen, maar nauwelijks meer dan 200 euro. Nee, zonder hypotheek komen we misschien net 200 te kort... Met de hypotheek dus 2000. Iedere maand. Per maand loopt niet alleen onze schuld met dit bedrag op, maar kunnen ook geen rekeningen meer betaald worden en is er dus geen geld voor levensonderhoud.

Het voelt kut dat je na zo'n 34 jaar noeste arbeid, buiten eigen schuld om, in zo een situatie terecht komt. En waar is onze welvaartsstaat, waar we zo groots op zijn? Mijn jongste broer ging met 55 in de VUT. Dat bestaat niet meer. Hij is met pensioen met 65, en een paar maanden. Ik moet door tot 67. Omdat Reina WAO ontvangt hebben wij verder geen recht op aanspraak op wat dan ook. De WAO levert niet zoveel op. Maar ik? Ik maak nergens aanspraak meer op. Eigen huis met overwaarde en al een inkomen.

Wanneer er niet heel snel iets gebeurt worden gevolgen erger en ontstaat er een groot isolement, waarbij de perspectieven verder af zullen nemen. Geen vervoer, helemaal geen kans op werk. Geen telecommunicatie en internet straks. Hoe moet je in dit leven dan overleven? Ik weet het niet meer. De afgelopen maand heb ik ongeveer (weer) vijftien sollicitaties de deur uit gedaan. Nul op het rekest. Dat gaat al drie-en-een-half jaar zo. De perspectieven verdwijnen als sneeuw voor de zon.

We proberen creatief te denken. Reina heeft het voorstel het huis en inboedel te verhuren en ergens goedkoop onderdak te zoeken. Klinkt goed, aantrekkelijk zelfs. Alleen ook dat kost, en we hebben geen cent. Bij ieder idee speelt dat een rol. Maar je loopt alleen maar achteruit. Geen initiatief lukt, geen idee is handen en voeten te geven. Ik baal daar van. Reina is strijdbaar en heeft bruisende ideeën, maar telkens moet ik dat vanuit mijn rationaliteit negatief benaderen. Dat doet pijn. Mijn strijdbaarheid is geslonken en voel mij vooral wurm. Toch houd ik mij vast aan het enthousiasme van Reina en haar kracht.

Los van de omstandigheid staat de bank centraal. Een beetje coulance, beetje medeleven iets minder angst hun geld niet te krijgen en wij kunnen wél constructief aan onze toekomst werken. Wij hadden een huis met ruim 250000 overwaarde. Hadden, want een ton overwaarde hebben we al ingeleverd. Gaat het zo door is er zelfs kans dat we met een restschuld blijven zitten. Met dank aan de hebzucht van de bank. 

De onzekerheden van het leven heb ik inmiddels aan den lijve ondervonden. Van een lekker leventje, met normale zorgen in hoog tempo naar de onderste laag van de maatschappij. Het ligt zó dicht bij elkaar. En nogmaals, wij zijn niet de enige in deze situatie. De gedwongen huizenverkoop is nog steeds stijgende. De staatsschuld is onder de drie procent, economisch zijn de berichten positief. Ondertussen storten nog heel wat mensen een afgrond in. Waar komt onze welvaart, de verbeterde economie terecht? Ik weet het niet. Het voelt als heel hopeloos. Tot de bank haar menselijke kant laat zien. Dan zijn er weer kansen.

In de serie Arm en Rijk van de VPRO was laatst India aan de orde. De rijken daar bekommeren zich totaal niet om de bittere armoede daar. Daar verschuilt men zich achter het kastensysteem en religie. Maar ook in ons eigen land lijkt men zich steeds minder te bekommeren over hen die het slecht gaat. En dat terwijl velen morgen het zelfde kan overkomen! Dat maakt dat ik mijn schaamte voorbij ben. Dit moet gewoon geopenbaard worden. Lang heb ik mij geschaamd… Nu is dat over.

Maar, bij alle ellende, wel een mooi ding. Gisteren hebben de buren ons eten gegeven. Met een fles wijn er bij. Dat doet goed, dat geeft een warm gevoel. Ook dat bestaat nog.