het Sokatisme

bron: reisnaarcuba.nl

In Nederland groeit de kloof tussen arm en rijk het sterkst binnen wat Europa en bovendien staan wij op nummer een op dit moment en is de kloof, Europees gezien, al het grootste. Begin jaren tachtig heb ik een politiek essay geschreven. De aantekeningen ben ik kwijt, maar het wordt tijd de gedachtegang weer eens af te stoffen.

Thorbecke en Marx beschreven hun politieke ideeën, bijna tweehonderd jaar geleden. Ons politiek denken is er nog steeds op gebaseerd; socialisme en kapitalisme/democratie. In de afgelopen twee eeuwen is daar op diverse manieren mee geëxperimenteerd. In principe blijft het patroon overeind. Kapitalisme is iets naar het liberalisme geschoven en we kennen het communisme natuurlijk. Deze laatste vorm bleek het minst reëel. Zelfs in Cuba zie je nu een verschuiving. En Cuba kan wel eens het voorbeeld worden voor een geheel nieuw politiek denken. Een denken als in mijn essay, ruim dertig jaar geleden.

Links en rechts, socialisme en kapitalisme zijn achterhaalde termen en feitelijk ook achterhaalde denkstromingen. In de praktijk zie je ook steeds meer een verschuiving naar het midden. Op het moment suprême echter vervalt men weer in de aloude tegenstellingen. Het sokatisme lijkt een relevant alternatief. De term geef ik er nu maar even aan, maar misschien moet je het heel anders noemen. Destijds had ik er een naam voor, echter ook die is mij inmiddels ontgaan.

De basis is dat iedere ingezetene van Nederland mét de Nederlandse nationaliteit een basis maandinkomen heeft. Geen gedoe met netto en bruto, gewoon een maandgeld. Hierin kan je variëren op bijvoorbeeld leefgeld. Hoe ouder, des te meer. In ieder geval is het een basis om minimaal redelijk rond te komen.

Marx

Wanneer je werkt verdien je er bij. Dat komt bovenop het vaste maandbedrag en is voor de individu ook een netto bedrag. En het enige bedrag wat je krijgt te zien. Hierdoor ontstaan inkomensverschillen, wat geldt als prikkel om te werken. Per periode, bijvoorbeeld per jaar, mag een individu een maximum bedrag verdienen. Of je voetballer bent, acteur, bankdirecteur of eigenaar van een goedlopend bedrijf. Dat maximum moet wel enigszins ruim genomen worden. Laten we zeggen (als voorbeeld en uitgaand van de huidige situatie) anderhalve ton per jaar (inclusief het basisinkomen). Alles wat er boven binnen komt gaat naar de staat, of wordt in een bedrijf gepompt. Wanneer het in een bedrijf gepompt wordt kan het bedrijf een gelimiteerde buffer opbouwen, maar moet aantonen dat het geld wel gebruikt wordt. Anders gaat het enkele reis staat. De marges hierin moeten nauwkeurig vastgesteld worden. De individu betaalt geen directe belasting meer, alleen indirecte (BTW blijft bijvoorbeeld wel bestaan). Bedrijven betalen wél belasting. Deze belasting kent een aantal spelregels op basis waardoor het een overzichtelijk en eenduidig verhaal wordt.

Critici zullen direct zeggen dat de grootverdieners en CEO's ( de graaiers) naar het buitenland zullen gaan. Wel, ga vooral. Alleen wanneer een dergelijk systeem internationaal voet aan de grond krijgt kan de wereld er nog wel eens heel interessant gaan uitzien. Bovendien,wil je dat soort asociale figuren wel in je land hebben? De macht der rijken is in Nederland nu ongeveer 1/4. 8% van de rijksten bezitten meer dan de rest bij elkaar. Exorbitant veel en geen reële verschillen meer. Overigens geldt dit mondiaal.

Natuurlijk blijft er dus ruimte "rijk" te zijn. Men kan sparen en dan toch die Lamborghini kopen. Of dat idioot grote huis. Wel ga ik uit van een limiet op woonkosten (energie en hypotheek) van maximaal 1/3 van het totaal maandelijkse inkomen. Dat kan dus ook nog wel eens rust op de woningmarkt geven. Overigens is de totale limiet van schulden niet hoger dan bijvoorbeeld 1/3 van het maandinkomen. Of waar je de limiet ook op vaststelt. Alle schulden worden afbetaald. Dat betekent dus voor hypotheken dat dit altijd in de vorm van annuïteiten is. Het speculeren wordt dus minder en in die hoek zal de economie stabieler worden. Een gevolg is dat prijzen van loterijen nimmer meer zo idioot hoog mogen en kunnen zijn en dient binnen de gestelde inkomensgrens te vallen. 

Onderwijs en gezondheidszorg maak je gratis, waarmee ook een einde komt aan de organisatorische chaos en wanorde. Met name daarentegen moeten binnen onderwijs wel regels gelden en moet men alert blijven.

Thorbecke

Natuurlijk moet de overheid ook inkomsten hebben. Bij het Sokatisme is in ieder geval een minder groot overheidsapparaat noodzakelijk. Daarnaast zijn er inkomsten uit gas en BTW. Belasting voor bedrijven blijft in dit idee gewoon bestaan. Import en export belastingen, maar ook belastingen op arbeid en winst. Kijkend naar inkomsten van werknemers betaald een bedrijf hier het reguliere bedrag over, zoals ook nu het geval. Het wordt alleen anders ingedeeld. Verdiend iemand bijvoorbeeld netto 1500 euro, kan je zeggen dat hier extra 1000 euro naar de staat gaat. Ook hier zie je de vereenvoudiging terug. Het bedrijf betaald een vast bedrag ten opzichte van een salaris, zonder specificaties. Dat betekent wel dat er een andere (en wellicht meer) verantwoordelijkheid bij de overheid komt te liggen.

In mijn plannen had ik ook gedachten over vereenvoudiging van wet- en regelgeving. Transparanter en eenduidiger en er moet voorkomen worden dat per regeringsperiode sterke wisselingen plaats vinden, waar wij nu nogal eens mee geconfronteerd worden. Een voorbeeld is een minimum geldigheidsduur voor wetten en eventueel ook een maximum (waarbij je evalueert en de wet of aanpast of handhaaft).

Dit is een korte schets van de basis van mijn hervormingsplannen. Het geeft het principe van mijn plannen weer en ik ga het maar weer eens verder uitwerken. Duidelijk is dat de Nederlandse overheid en volksvertegenwoordiging op andere wijze naar de staat moet kijken en nieuwe handelwijzen moet aanpassen. Naar mijn idee is het Sokatisme een stap naar een eerlijker en menselijker samenleving. Ook een stap naar een meer overzichtelijke samenleving. Immers, inmiddels ziet de burger door de bomen het bos niet meer. Wanneer ik mijn essay “herschreven” heb laat ik dat de goegemeente wel weer weten…

 

bron: fetching.nl