Grote treinen

Als kind al was ik verzot van treinen en treintjes. Het ligt niet in mijn aard super fanatiek te zijn, maar het trok mijn aandacht en bleef trekken. Bij een passerende stoomtrein bleef, en blijf ik nog, even kijken. Ik ben vooral geïnteresseerd in de periode van ná de stoomlocomotief tot begin jaren zeventig. De oude NS treinen in Madurodam staan beter in mijn geheugen gegrift, dan wat daar tegenwoordig aan modern materieel rond dendert.

Als eerste kreeg ik een Fleischmann trein. Op zolder bouwde ik een baan, die dagelijks op te ruimen was. Een trein in de schaal H0, 1:57. Daar ik meer wilde ben ik overgestapt naar schaal N (1:162), van Arnold Rapido. Je kan er meer, op een beperktere ruimte. Zo bouwde ik een echte treinbaan op zolder. Nou ja, vooral mijn vader hield zich bezig met de bouw en zelf mocht ik soms de Travo bedienen.

Nadat ik het huis uit ging kwam de spoorbaan in dozen terecht en werd verkocht.

Later, op mijn werk, kreeg ik de beschikking over een grote hoeveelheid materieel. En jawel, ik bouwde een schitterende baan en de patiënten (waar ik destijds mee werkte) waren er groots mee. Het had zelfs, in diverse opzichten,meen heel positief effect op hun behandeling. Nadat deze baan min of meer klaar was heb ik het hele zooitje weer afgebroken en in een belendende ruimte weer opgebouwd. Daar mijn werk verhuisde is die, nog grotere, baan nooit echt afgebouwd. Ondertussen werd ik gevraagd de treinbaan in het museum (zij ons op het werk, museum van de psychiatrie) te bouwen. En zo zat ik er weer helemaal middenin. Speciaal voor de kinderen van de museumbezoekers.bij de verhuizing heb ik die baan achter moeten laten, omdat het museum nog bleef op de betreffende locatie.

Einde tijdperk miniatuurtreintjes. Tot ik, rond 2005 een plastic Kerstboom aanschafte. Vanwege de lelijke voet propte ik er wat watten omheen (sneeuw) en er stonden een paar van die kitscherige huisjes. Dat was dus eigenlijk niks. De zomer daarom besloot ik een Kerstbaan te bouwen. Een meter bij 2,30. Schaal H0, wederom. Op zich een simpele baan, zelfs met een Faller autootje, die (langs een ingebouwde draad en met een magneet) over de baan reed. Het werd een schitteren winterlandschap met veel huisjes, autootjes, lichtjes en noem maar op. En midden in de plaat kon mij plastic Kerstboom staan. Een ieder begrijpt hoe ik hier van genoot, alhoewel het bouwen natuurlijk de grootste uitdaging én lust was. Ik creëer het liefst. Wanneer iets afgerond is, is in feite de lol er voor een groot deel al vanaf. Maar na de Kerst wilde ik de baan toch niet afbreken. Twee jaar heb ik de baan opgeslagen in een container bij een verhuisbedrijf. Drie Kerstmissen heb ik er plezier aan beleefd, maar daar ik wederom ging verhuizen werd de baan afgebroken en wachten de onderdelen alweer tien jaar in dozen. Op ooit hergebruik....

Laatst zat ik op You Tube en zag een filmpje van een LGB baan (volgens mij schaal 1:32, de schaal die ook op Madurodam gehanteerd wordt). Prachtig vond ik dat en vele uren passeerden diverse filmpjes van de meest uiteenlopende LGB banen. Het leuke hier van is dat deze trein niet binnen loopt, maar buiten aangelegd wordt.

Nu valt mij op dat al die hobbyisten veel te veel op een veel te klein oppervlak willen. Soms zijn de banen echt mooi, maar veelal is het 't net niet. Als eerste wordt er veel te veel gebruik gemaakt van onnatuurlijk scherpe/ krappe bochten. Heb je een tuin, kan je de realiteit wat beter nabootsen, maken ze het toch allemaal weer te krap en teveel als een schaalmodel op een tafel, in huis. Heb je buiten een treinbaan, maak daar dan ook gebruik van! Het andere is dat men op het beschikbare grondgebied zoveel mogelijk rails en dergelijke wil. En dat doen ze dan ook. Daardoor is het snel rommelig en mist het iets natuurlijks. Bouw dan een leuke baan binnen. Nee, op de meest vreemde plaatsen, soms zelfs door het huis. Over dat laatste gesproken, je had ooit een (ik meen een Australische) film, waarin een autistische man een enorme treinbaan door het huis had en door zijn zwager overgehaald werd een bankroof te plegen door een miniatuur auto op afstandsbediening en met camera te bouwen. Schitterend..., alleen de naam van de film is mij ontschoten...

Maar goed, aangestoken door You Tube ben ik aan het denken, fantaseren en tekenen geslagen. Meer dan een natte droom is het niet, daar geld en middelen mij ontbreken. Maar, het is een schitterend ontwerp. De afgelopen jaren heb ik ook treinbanen getekend voor binnen, maar een echte goede buitengaan is natuurlijk de ultieme droom. En het is een echte pracht baan, die in mijn kop zit.

Centraal is een grote vijver, een beetje in de vorm van een rivier, de Rijn, bijvoorbeeld. Laag meandert een treinbaan langs de oevers en steekt via een lange brug over. Hoog doorkruist een baan de bergen met tunnels en bruggen en steekt de vijver over op wel twee meter hoogte. En verder... Eigenlijk vooral een mooie rotspartij, watervalletje, wat vetplantjes en in de vijver goudvissen. Je moet er immers wel een knipoog bij houden.

Maar mijn fantasie gaat verder. De baan wordt uitermate lang, want alleen kan je dan een natuurlijke habitat neerzetten. Een bescheiden hoeveelheid, en vooral subtiel aangebrachte, schaalobjecten als huisjes, mensen en diversen.

En vanuit die schaalmodellen ga ik dan weer verder.... Een soort (heel ruim opgezette) Madurodam. Dus wel geheel anders. Ik zie het ook helemaal voor me. Een voordeel dat ik heel beeldend denk. De baan is prominent aanwezig, doch tevens zo verwerkt dat je hem af en toe ook moet "ontdekken".

Twee hoofdsporen zijn geheel dubbel en voorzien van bovenleidingen. Daar rijden de elektrische locomotieven. Die rijden niet op stukken zonder bovenleiding, wat je in de miniatuurwereld veel te veel wel ziet. Daar doe ik niet aan mee. Over de enkelsporen rijden diesellocomotieven. Stroomtreinen weer ik van de baan. Ook is er een tandradbaantje. Moet mooi weggewerkt worden. Misschien wel iets als de Drachenfeldbahn, aan de Rijn, niet ver van het Duitse Bonn. Wat mij ook leuk lijkt is zo'n oude kabelbaan. Maar veel meer wil ik er niet bij. Uitgezonderd een uitgebalanceerde goede sfeer verlichting.

Het "Madurodam" effect mag soms dicht bij het spoor gesitueerd zijn, maar in veel gevallen ook juist wat meer los, waardoor je een wat meer spannende omgeving creëert.

Nog leuker wordt het om daarom heen een soort sprookjesbos te situeren..., maar nu moet ik maar even stoppen. Fantasie genoeg. Ideetjes genoeg, maar laat ik mijn fantasie eerst maar eens beperken tot een echt mooie en goed opgezette treinbaan. En zelfs dat blijft voorlopig een fantasie. Maar wat is het leven zonder dit soort fantasieën? Heerlijk toch om ergens over te kunnen dromen. Toegegeven, mocht ik het ooit kunnen realiseren... Dan ben ik een wel heel gelukkig man. Nog gelukkiger dan alleen met mijn fantasie, mijn dagdromerij.....