dinsdag 12 maart 2013

Reerug of hertenbiefstuk

damhert


De regio is vol over de overlast van herten. In hoeverre het woord overlast van toepassing is, is de vraag. Tegenwoordig heeft de westerse, Nederlandse, mens al snel last van de natuur. Rond de hertenproblematiek maakt men zich momenteel heel erg druk.

Edelhert
In de winter en het vroege voorjaar laaien de discussies het meeste op. In de duinen zijn te veel hertachtigen en die trekken, om voedsel te zoeken, buiten hun territoria… de bewoonde wereld in. Ze staan op de rijbaan en lopen zelfs door onze tuinen. Dat mag niet, want de automobilist dient ongestoord de 50 kilometer per uur vast te houden om zich van A naar B te verplaatsen. Zelf rijd ik graag wat langzamer en menig nacht heb ik al een poosje stil gestaan, een kleine roedel gadeslaande. Mij maakt het blij, want de natuur wordt weer langzaam onderdeel van ons leven. Vanaf de jaren zestig en zeventig zijn we door tal van oorzaken (allen gelegen bij de mens) vervreemd van de natuur om ons heen. Typisch een Hollands verschijnsel overigens.
Nu bestaan er ook een aantal misverstanden. In de media, en op straat spreekt men van hertenoverlast. In principe heeft men gelijk, maar een nuance is zeker op zijn plaats. We kennen hier namelijk een drietal ondersoorten: de ree, damhert en edelhert. Alle drie de soorten hebben redelijk specifieke eigenschappen. Zeker vanuit het perspectief van de overlast zeer belangrijk.
Ree
In de Amsterdamse Waterleidingduinen en het duingebied bij Zandvoort zitten vooral de edelherten. Ten noorden van de Zeeweg, in Bloemendaal neemt dit aantal af en in Duin en Kruidberg vindt een vermenging plaats. Dat betekent dat in de gemeente Velsen vooral sprake is van reeën.
Al langere tijd zijn de edelherten aanwezig in de Waterleidingduinen. Doordat er geen natuurlijk vijanden zijn en de omstandigheden goed waren hebben zij zich goed kunnen vermenigvuldigen. Dat maakte dat de ruimte te beperkt werd en de dieren gingen op zoek naar nieuw terrein. De ree kwam al wat minder frequent voor en wordt deels door de edelherten verdreven. Daardoor gaan de reeën richting het noorden.

Nieuw is het probleem niet. In de jaren tachtig heb ik al ontmoetingen gehad met edelherten bij de woningen aan de Hoogenduinendaalseweg in Bloemendaal. Ik geef toe, dat was zeker even schrikken. Joekelse dieren, en vreselijk snel.
tegenover de ruine van Brederode
Door onze bevolkingsdichtheid zijn de wegen in de regio druk. Daarbij hebben wij nogal wat wegen langs de duinen en door de bossen langs de duinen. Juist de plaatsen waar je hertachtigen tegen kan komen. Ook de wegen waar een confrontatie tussen auto en dier nogal eens voor komt.  En natuurlijk is verkeersveiligheid een groot belang. Echter… dat kan op meerdere manieren; het aanpassen van de rijstijl, of het aanpassen van het dierenbestand. Dat laatste kan door het plaatsen van goede hekken, of afschieten. Aangezien ons sentiment nog een belangrijke rol speelt zijn wij tegen het natuurlijke verloop, zoals enkele jaren geleden flink in het nieuws was bij de Oostvaardersplassen. Dieren stierven in de winter door gebrek aan voedsel en overbevolking. Dat vonden wij mensen zielig. Het zelfde geldt in feite in het duingebied. We laten de natuur zijn gang niet gaan, maar willen deze regelen.

Nu eens even het verschil. Ik begin daarmee met het damhert. De middelste van de drie, maar ook het bekendste. De u wel bekende Bambi behoort namelijk tot de soort van damherten, dezelfde soort die je veel in kinderboerderijen ziet. Dan is er de ree. De ree heeft een schofthoogte tot ongeveer 67 centimeter. De ree leeft in kleinen roedels of solitair. Een klein en behendig dier. Een ree kan heel snel zijn, maar is niet heel erg schrikachtig. Het edelhert daarentegen is de grootste met een schofthoogte tot wel 140 centimeter. En niet alleen groot, maar ook zeer snel en behendig. Edelherten heb ik gezien in de strook van Vogelenzang tot Bloemendaal. Ten noorden daarvan heb ik nog nooit, zelf, een edelhert waargenomen. Wel zie ik met regelmaat reeën, ten noorden van (globaal) het oude Velserend en de ruïne van Brederode.
Bambi; Walt Disney
Beide diersoorten lijken veel op elkaar. Toch zijn er belangrijke verschillen en zijn het juist de verschillen die effect hebben op de overlast. Het edelhert kan hoger springen, is sneller en vele malen schrikachtiger. Het is vooral dan ook het edelhert wat in aanvaring met gemotoriseerd verkeer komt. Bij reeën komt dit veel minder voor. Een mooi voorbeeld was een filmpje op Facebook. Een aantal reeën loopt door Driehuis, over de straat. Ze rennen wel, maar voor de auto uit. Een edelhert had allang gemaakt weg te zijn en gaat zeker niet voor een auto uit lopen.
Wat mij opvalt is dat veel observaties erg subjectief zijn. Dat komt door onwetendheid en geen verstand van de natuur te hebben. Dat maakt wel dat de zogenaamde overlast van herten groter gemaakt wordt dan de realiteit. Bovendien spreek ik niet van overlast, maar van het samen delen van een stukje aarde. En wij mensen zijn van mening dat alles en iedereen met ons rekening moet houden. Je weet, dat wanneer je in de avond of nacht in de regio rijdt er een risico is een hert te signaleren, dus ook op je auto te krijgen. Rijdt dus eens iets rustiger! Laat de dieren leven en hun habitat zoeken, verdedigen en vormen. Ga ook eens stil staan en kijk eens hoe deze dieren in het donker op, of naast, de weg staan. Geniet er eens van, in plaats van er constant over te zeiken.

Ach, en als wij echt weer meer natuur willen, dan moeten we de wolf naar de duinen halen; de natuurlijke vijand van het hert. Maar goed, bij dat idee stuitert half de Randstad… Dus laten we onze ranke viervoeters maar eens wat meer koesteren, in plaats van  het geweeklaag over hun aanwezigheid.
 
Kleine rectificatie: het betreft hier damherten in de regio. Edelherten komen hier niet voor. Wel zijn deze op en rond de Veluwe aanwezig. Ondanks dat ik zelf geen damherten heb waargenomen in ons dorp, zijn er wel waarnemingen. De waarnemingen van mijzelf, en die ik via social media heb gezien in Driehuis betreffen wel alleen reeen, in plaats van damherten. De IJmuider Courant roept beeldmateriaal op over reeen en herten in de regio. Ik hoop dat hier ook beeldmateriaal van het damhert tussen zal zitten.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten