het verdriet van kunst

De rente op de banken is nul..., of bijna nul. Er wordt geadviseerd te investeren in andere zaken, waaronder vastgoed, en..., KUNST!

Volgens deskundige economen is Kunst momenteel een van de betere beleggingen, en zeker beter dan sparen. Dus, alle Nederlandse kunstenaars zijn blij!..., of toch niet?

Sommige kunstenaars doen het "goed". Natuurlijk speelt kwaliteit een rol, maar meer en stevigere sleutels tot succes zijn vermogen en goede marketing. Over het laatste is veel te doen, omdat de verkoop van het werk bijna letterlijk uit handen gegeven wordt aan derden. Andere kunstenaars hebben succes vanwege vermogen. Of zij verkopen hun werk voor veel geld, waardoor zij wellicht (in eerste instantie) minder verkopen, maar wel zo veel overhouden, dat zij (letterlijk) verder kunnen, of zij bezitten over een basisvermogen, waarmee zij de markt op kunnen. Dat kan een vast inkomen zijn, familiebedrijf, of wat dan ook.

Tot nu toe spreken we over een zeer klein gezelschap en niet persé de besten..., nee het hoeven zelfs geen kwalitatief goede kunstenaars te zijn.

De meerderheid van de kunstenaars zijn "Arme sloebers", veelal afhankelijk van een uitkering en zonder vermogen. En in die groep zien we veel kwaliteit! Natuurlijk ook rommel en matig werk, maar het scala is breed en op zich zeer interssant. Waarom blijven zij dan in die eeuwige verdomhoek zitten? Wel, dat is simpel; exposeren (en verkopen) kost geld. Lokale exposities zijn soms nog te betalen, evenals lokale manifestaties, zoals de Haarlemse Kunstlijn. Toch ben je voor een weekendje Kunstlijn al snel een paar honderd euro kwijt, en doe je heel zuinig ruim meer dan honderd euro. Maar goed, een manifestatie is dan nog op te brengen, maar met vijf van dit soort manifestaties zit je al boven het gemiddelde maandinkomen van de kunstenaars, dus dat is bijna niet te doen. Vooral ook, omdat de verkoop van dergelijke manifestaties niet in te schatten is, prijzen veelal wat lager liggen en überhaupt op dit soort manifestaties moeilijker verkocht wordt, en veelal dan nog binnen de kring van kennissen, vrienden, familie, of een enkele fan.

Daarnaast zijn er ook wel enkele galeries, of locaties, die redelijke prijzen vragen om te exposeren. Ik heb het dan over kosten onder de twee honderd vijftig euro. Punt is wel, dat hier de verkoop soms nóg beroerder is.

Wil je in een echte galerie exposeren, breng dan maar flink geld mee. Bedragen tot ver boven de duizend euro zijn normaal... Om te beginnen moet je dan je prijzen enorm omhoog gooien, dat wanneer je iets verkoopt er ook daadwerkelijk nog iets aan over houdt. Voor mijn perceptie moet ik dat irreële bedragen vragen. Los van het feit dat ik gewoon niet over de financiele mogelijkheden beschik tot een expositie te besluiten. Wel vreemd, want met enige regelmaat word ik benaderd, zelfs door gerenommeerde galeries in het buitenland (USA, Italië, Turkije, etc.). Blijkbaar maak ik iets waarvan men verwacht dat er markt voor is en/of dat mijn werk wel degelijk iets voorstelt, kwalitatief. Alleen, het blijft buiten mijn bereik, zoals dat voor collega kunstenaars geldt. De afgelopen twee jaar heb ik ruim meer uitgegeven aan exposities, dan ik met verkoop binnen heb gehaald.

Daarbij wil ik mijn prijzen reëel houden en enigszins bereikbaar voor mensen die het aan willen schaffen. En geen rijke lui zijn. Wanneer ik op basis van formaat en uurtarief een prijs moet vaststellen, zit ik al snel op zo'n drie duizend euro. Ik vraag eigenlijk nooit meer dan duizend en de meeste prijzen van mij liggen rond de vijfhonderd euro.

Laatst ben ik gestart met een "aanbieding"... Met maximale prijzen van 250 euro. Met moeite heb ik drie werken verkocht. Blijkbaar wil men geld op de bank houden en vooral niet investeren in kunst. Wat dat betreft begrijp ik dus niks van de wereld. Vooral niet omdat de reacties op mijn werk veelal positief zijn. Ja, zelfs enthousiaste reacties..., maar is dat dan lucht..., gebakken lucht? Het lijkt er op. Of vertikt men geld aan kunst uit te geven, behalve wanneer een kunstenaar het al "gemaakt" heeft? Of koopt men op de naam? Zo zijn de werken van Herman Brood enorm populair. Best aardig werk, maar hoe kwalitatief is dit kunst te noemen? Speelt de naam niet veel meer een primaire rol, daarna pas de kunst? "Ik heb thuis een Brood", hoor ik wel eens. Wel, dat zegt mij eigenlijk vrij weinig.

Ja, men moet meer investeren in Kunst. Maar men moet de kunst ook bereikbaar maken voor de kopers. Hier zitten enorme hiaten. Kunst wordt ondergewaardeerd in deze maatschappij. Het is geen investeringsmiddel. Dan ga je er verkeerd mee om. Kunst koop je, omdat je het mooi vindt, omdat het aanspreekt. Misschien daarom wel dat men massaal afhaakt en de wanden vol hangen met Ikea "kunst", of kitsch werken van internet shops.

Wat dat betreft stelt de maatschappij weer eens teleur, en vele kunstenaars zullen met mij dit gevoel delen. Juist nu is er een atmosfeer kunst aan te schaffen. Er gebeurt veel op dat vlak, en toch kan de meerderheid van de kunstenaars er totaal niet van leven, zelfs nauwelijks de eigen investeringen terug verdienen. Wat is de wereld toch triest... Terwijl Kunst zo mooi kan zijn...