Eigenlijk nooit zo bij stil gestaan... Telkens wordt gesproken over het feit dat Turkije een seculiere staat is. Net of dat zo bijzonder is, maar Nederland, dat is ook een seculiere staat. Alleen daar hebben we het nooit over. Opeens word het mij helder. Turkije is een seculiere staat, maar waar voornamelijk de Islam het geloof bepaald. In Nederland hetzelfde, maar is het juist het Christendom wat bepaald.
Op de bank vroeg ik of zij vrijdag (eerste Kerstdag) open waren. Een verbaasde blik als reactie... Wanneer ik in Nederland zou vragen of de bank met het Suikerfeest gesloten zou zijn, zal ik zelfde volledig verbaasde blik ontvangen. Ja, want als je kijkt naar onze kalender, wordt deze alleen bepaald oor Christelijke feestdagen; Kerst, Pasen, Pinksteren, Carnaval, en noem maar op. Uitzondering is onze Koningsdag, maar verder zijn al onze feestdagen, en dus ook vrije dagen, geënt op de Bijbel. Hier is exact hetzelfde, alleen bepaalt de kalender niet de Bijbelse feestdagen, maar de feestdagen volgens de Koran. En in principe is de zondag in Nederland, de vrijdag hier, alhoewel de zondag ook hier voornamelijk gezien wordt als de rustdag.
Waarom dat telkens al die ophef? Lijkt mij niet geheel onlogisch. De westerse wereld is de Christelijke wereld en wij voelen ons verheven boven alles en iedereen, die anders denkt. Dat Nederland seculier is staat nooit ter discussie. Toch, uitgaande van al die Christelijke feestdagen, moeten we ons toch eens achter de oren krabben. Het geloof is zo sterk in onze samenleving geïntegreerd, dat dit zeer bepalend is voor de feestdagen. In zekere zin is Holland net zo min seculier,maks dat Turkije dat is. Maar, de Moslim wordt toch gezien als een volger van een "minder" geloof. En dat in feite alleen om het feit dat we geen reet af weten van de Islam. Doen we dat wel zullen we de vele overeenkomsten zien. Nu wordt er alleen gefocust op alle verschillen.
In het Christelijke geloof zijn tal van richtingen, maar in menig discussie is de reactie dat een moslim een moslim is. We horen wel meer over Soennieten en de Sjiieten. Toch ziet de westerse wereld het meer als een soort stammen oorlog of wellicht een rassenverschil, dan dat het in het westen gezien wordt als de verschillende Christelijke stromingen. Katholiek of Protestant..., we zien dat helder als twee stromingen binnen de Bijbel. Sjiieten en Soennieten zijn daar in feite helemaal mee te vergelijken. Dan zie je zelfs dat er binnen het Bijbelse geloof veel meer onderstromingen zijn (Joden, Pinkstergemeente, Jehova's, etc.), dan bij de Islam. En in beide gevallen is er sprake van fundamentalistische uitspattingen. De kerken, en klokgelui, bij ons is gelijk aan de moskee, en de speakers van de minaret. Goed, beide klinkt een beetje anders..., maar dat mag je toch niet aanduiden met meer of minder, goed of slecht?
Hoe je er naar kijkt, Turkije is op dat gebied een staat gelijk als Nederland. Dat er een wat foute meneer hier aan het roer gaat en dat er een heleboel erge dingen hier gebeuren staat helemaal los van. Die discussie. Maar in het Westen wordt het wel bij die discussie betrokken en is de Islam (dus) slecht.
Aan het strand van Çaliş zijn nog veel gelegenheden open. Veel Engelse overwinteraars en geëmigreerde ouden van dagen. De hele horeca speelt daar in op Kerst. Met versieringen, muziek en Kerstmenu's. Er was zelfs een heuse Kerstmarkt! Dat doen die Turken dus wel. Ja, hier gaan de verschillende religies en stromingen prima naast elkaar en zelfs ook vaak met elkaar. Zie je in Nederland dat de horeca, of wie dan ook, inspeelt op de Islamitische feestdagen? Ja, Turkse winkels en horeca misschien, maar normaal gesproken: nihil. Wat dat betreft ben ik geneigd te zeggen dat de gemiddelde Turk verder is, qua ontwikkeling, dan de gemiddelde Nederlander.
Zelf heb ik weinig met religie. Geloof is voor mij een zeer persoonlijk item. Desondanks ontkom ook ik niet aan onze maatschappelijke invloeden en ben ik, ook hier in Turkije, bezig met Kerst. Kersttelevisie, kerstboom, kerstmuziek en eten. Vorig jaar hebben we niets gedaan. Dat vonden wij maar saai. Maar met religie heeft het Kerstfeest voor mij geen bal te maken. Zo zijn hier veel mensen die misschien officieel moslim zijn, maar verder niets van doen hebben met die religie. Die ruimte is hier, ondanks dat bij iedere Turk op de identiteitspapieren staat dat zijn (of haar) geloof Moslim is. En ook die mensen vieren Bayram, slachtfeest, of Suikerfeest. Ook dat is dus geheel niet anders dan in west Europa. Waarom dan toch zo bezig zijn met het feit dat Turkije een seculiere staat is..., alleen omdat de president erg religieus is? Omdat hij een keer geroepen heeft dat hij de Sharia in dit land wil? Die man is niet helemaal goed bij zijn hoofd, maar zo veel Turken zullen hun eigen verworven vrijheden en rechten blijven bevechten. Dat hij nu de Koerden met duizenden soldaten bevecht ontketend veel angst bij de inwoners elders in het land. Hoe ver zal die man gaan, maar ik ga er van uit dat de Turken wat dat betreft hun grens bewaken. Bovendien, hoe ver gaat de Nederlandse overheid met de vele regels en wetten? Rutte is net zo'n gladjakker, alleen is het Nederland lastig een dictatoriale vorm te ontwikkelen.
De culturen zijn verschillend, de volkeren zijn verschillend, maar het oude motto van de Nederlanders heeft hier nog volop waarde: leven en laten leven. Misschien is dat eigenlijk wel een ultieme Kerst gedachte... Prettige Kerst.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten