In 1975 heb ik zelf mijn rijbewijs behaald. Op een zaterdagochtend, met een kater, in pak en letterlijk op mijn sloffen (in verband met mijn voeten). Ik ben in een keer geslaagd, wat voor die tijd vrij uniek was. Op een ongeval na, in 1976, rijd ik sindsdien schadevrij, zoals dat zo mooi heet.
Mijn schoonzus en de broer van mijn zwager hebben gisteren afgereden. Hier in Turkije. Zij zitten bij de laatste lichting "oude stijl". Beiden zijn gezakt, wat hier toch vrij uniek is.
Het afrijden hier gebeurt op vaste data, het traject is vooraf bekend. Er is een (bescheiden) hellingproef en je moet inparkeren. Tijdens het examen hoef je niet hoger te schakelen, dan de derde versnelling.
Niet vreemd, dat het verkeer niet van gevaren gespeend is. Maar het is niet alleen het examen. Ook het voortraject is erg Turks. In feite hoef je maar een paar lessen te hebben. Mijn schoonzus heeft er twaalf gehad. Nu kan je blijkbaar hier ook zonder rijbewijs een auto huren, wat zij gedaan hadden, om nog extra te oefenen. Oefenen, wel binnen de regels en kaders van het af te nemen examen.
Zelf heb ik ook een keer met haar geoefend. Enkele dagen voor het examen. Wat ik mee maakte was dat ik niet kon geloven dat zij kon slagen, of beter gezegd, dat je onder deze condities in Turkije kan slagen. Toegegeven, ze is de jongste niet meer, en dan is leren autorijden sowieso een stuk lastiger. Dat de auto een vreemd voorwerp bleek was duidelijk. Bij meer dan een handeling ging er wel iets niet goed. Voorsorteren gebeurde op de linker weghelft en voorsorteren op een vierbaansweg gebeurde juist rechts. Iets wat je overigens dagelijks hier in het verkeer tegen komt. Doorschakelen was een probleem en af en toe kreeg ik het gevoel dat de tandwielen mij om de oren konden vliegen.
Op zich ook een beetje vreemd, want mijn schoonzus rijdt al enkele jaren op een motor. Je zou dan denken dat er wat "verkeersgevoel" aanwezig is. Nu reed zij al die tijd wel zonder rijbewijs, maar het is altijd goed gegaan. De inzichten lijken met het autorijden volkomen verdwenen. Toen een motor op meer dan honderd meter uit een zijstraat kwam, ging zij al snelheid in houden, terwijl die motorfiets duidelijk stopte (en wachtte). Volgens mij oefenende chauffeur had hij misschien wel kunnen doorrijden.
Dat zij haar examen dus niet gehaald heeft kan ik mij goed indenken. De reden is wel erg lullig. Ze kon de auto tweemaal toe niet starten... Ze mocht direct uitstappen.
In tegenstelling tot het praktijkgedeelte is de theorie een heel ander verhaal. Daar bij ons de theorie zich toch voornamelijk beperkt tot het hebben van kennis van de verkeersregels is het hier een gedegen, bijna technische, cursus. Je moet verplicht lessen volgen en die lessen bestaan uit diverse onderdelen. Zo moet je enige technische kennis bezitten, een beetje EHBO leren, natuurlijk de regels en nog iets, maar dat is mij inmiddels ontschoten. Het theorie examen bestaat uit vijftien vragen (dus veel minder dan bij ons) en je mag er maximaal vijf fout hebben. De vragen zijn overigens niet eenvoudig. Hiervoor slaagde mij lieve schoonzus echter met vlag en wimpel, door alle vragen goed te hebben.
Na de eerste praktijkmisser mag ze nog drie keer in de herkansing. Lukt dat niet, dan moet ze voor het nieuwe examen op. En dat is naar Europese normen. Straks is het nieuwe Turkse rijbewijs ook overal geldig in West Europa. Met het huidige Turkse rijbewijs is dat niet het geval. Het is inmiddels vast wel duidelijk waarom.
Buitenlanders worden niet voor niets gewaarschuwd voor het verkeer in Turkije. Er gebeuren hier ook veel ongelukken. Maar ja, het mag niet, maar er wordt veel rijdend gebeld. De verkeerscontroles hier zijn eigenlijk heel beperkt. Drank kom je hier veel tegen in het verkeer. Ondanks wat strengere controles is het absoluut niet onmogelijk behoorlijk beschonken van Fethiye naar, bijvoorbeeld, Dalaman te rijden (ongeveer een afstand van 50 kilometer).
En dan de rest. Het voorsorteren heb ik reeds benoemd, maar spookrijden is hier bijna dagelijkse kost. Wordt er veel te hard gereden, de andere helft weet amper het gaspedaal te vinden. Waar je niet af mag slaan doe je het gewoon. Verboden te keren, wel dan doe je dat en buiten de steden is de waarde van eenrichtingsverkeer ook uitermate beperkt. In de steden wel, maar dat heeft meer te maken met de drukte...
Sinds kort moeten buitenlanders, die langer in Turkije verblijven en over een Ikamet beschikken ook een Turks rijbewijs bezitten. Tot juni dit jaar kan je het om laten zetten. Het Nederlandse rijbewijs wordt dan ingetrokken. Ook een internationale regel, want dat geldt voor ieder land, waar je naar toe gaat, onder dezelfde omstandigheden. Gelukkig is dat rijbewijs wél geldig in andere landen (mits je het natuurlijk ook in het land van herkomst hebt gehaald).
Omdat ik formeel langer dan zes maanden per jaar in dit land ben (ik hoef maar vier maanden in Nederland te zijn) moet ik er dus ook aan. Aan de ene kant heb ik daar geen probleem mee, maar anderzijds is het (emotioneel) toch een barrière die ik moet nemen. Gelukkig heb ik er al velen genomen en overwonnen.
In ieder geval blijft het de komende tijd nog flink opletten op de Turkse wegen. En zelfs paden, dan wel de onverharde wegen....
Geen opmerkingen:
Een reactie posten